Marktconcentratie en prijsvorming in de mondiale waardeketen voor cacao

Is marktconcentratie onder grote cacaobedrijven verantwoordelijk voor de wijdverbreide armoede onder cacaoboeren? Waarschijnlijk niet. Hoewel de marktconcentratie is toegenomen, is er geen bewijs dat deze concentratie buitensporig hoog is of dat marktmacht wordt misbruikt om cacaoprijzen kunstmatig laag te houden. Wel zijn er twee andere belangrijke redenen waarom de meeste cacaoboeren in extreme armoede leven. De eerste is dat de productiviteit van cacaoboeren zeer laag is, met name in West-Afrika. De tweede reden is dat veel cacaoboeren geen realistische alternatieve inkomensbronnen hebben, waardoor zij cacao blijven aanbieden, zelfs tegen zeer lage prijzen. Dankzij trainingsprogramma’s die de productiviteit verhogen kunnen individuele cacaoboeren meer produceren en daarmee een beter inkomen verdienen. Dit is echter geen duurzame oplossing voor alle boeren, want als het aanbod van cacao sneller stijgt dan de vraag zal dit de cacaoprijs nog verder verlagen. De beste manier om cacaoboeren uit de armoede te krijgen is door een ‘duale transitie’, waarbij sommige boeren investeren in het duurzaam verhogen van hun cacao-productiviteit, terwijl veel andere cacaoboeren additionele or alternatieve inkomensbronnen zullen ontwikkelen. Om een dergelijke transitie te maken dienen boeren betere toegang te krijgen tot informatie, onderwijs, infrastructuur en financiering. Zij worden dan minder afhankelijk van cacao en verbeteren hun onderhandelingspositie.