Het onderzoek
De minister van Financiën is verantwoordelijk voor een solide en efficiënte financiering van de staatsschuld. Het Agentschap van de Generale Thesaurie (Dutch State Treasury Agency, DSTA) voert deze taken voor de minister uit. Het Agentschap maakt een afweging tussen de kosten en risico’s van schuldfinanciering en zorgt voor een consistent, transparant, en liquide financieringsbeleid. Elke vier jaar wordt het huidige beleidskader geëvalueerd en wordt het beleidskader voor de volgende vier jaar gemaakt. Het Agentschap heeft SEO Economisch Onderzoek gevraagd om onderzoek te doen ten behoeve van de beleidsdoorlichting in 2019. In dit onderzoek staan twee vragen centraal:

  1. Op welke manier, en hoe veel, heeft het renterisicokader bijgedragen aan publieke schuldfinanciering tegen zo laag mogelijke kosten, met een acceptabel risico voor de begroting?
  2. Op welke manier, en hoe veel, heeft het financieringsbeleid en de beleidswijzigingen hierin bijgedragen aan publieke schuldfinanciering tegen zo laag mogelijke kosten, met een  acceptabel risico voor de begroting? Is er een rol voor meer flexibiliteit binnen het financieringsbeleid om de efficiëntie te verhogen, zonder dat risico’s toenemen?

Gebruikte methodes
In de onderzoeksaanpak zijn verschillende methoden gecombineerd. Het onderzoek kent een kwalitatief en een kwantitatief deel. In het kwalitatieve deel is literatuuronderzoek gedaan naar de internationale standaard van publiek schuldbeheer. Daarnaast zijn er verschillende interviews uitgevoerd met experts. Op basis van deze kwalitatieve analyse zijn het renterisicokader en het financieringsbeleid beoordeeld, ook in een internationale vergelijking. Het kwantitatieve deel van het onderzoek bestaat uit beschrijvende statistiek, panelregressieanalyse, synthetic control analyse, een modelsimulatie en een portfolio-optimalisatie.

Resultaten
Het renterisicokader en het financieringsbeleid van het Agentschap dragen bij aan publieke schuldfinanciering tegen zo laag mogelijke kosten, met een acceptabel risico voor de begroting. Bij het renterisicokader heeft het Agentschap de door haar gestelde beleidsdoelen behaald. Ex-post is door de gedaalde rente sinds 2016 is het beleid ex-post niet optimaal. Ex-ante is het beleid efficiënter dan het voorgaande renterisicokader en heeft het dus bijgedragen aan publieke schuldfinanciering tegen zo laag mogelijke kosten, met een acceptabel risico voor de begroting. Het financieringsbeleid scoort hoog in een internationale vergelijking. De toename in flexibiliteit in 2016 heeft niet geleid tot een toename in de risicopremie op de staatsschuld. Door een dalende financieringsbehoefte is het uitgiftevolume van de 10-jaarsobligaties in 2018 afgenomen, wat geleid heeft tot een afname in de liquiditeit. In het algemeen heeft ook het financieringsbeleid bijgedragen aan de taak van het Agentschap.Wel leidt het onderzoek tot een aantal aanbevelingen voor het Agentschap:

  • Gebruik stochastische methoden voor scenarioanalyses.
  • Houd rekening met de afhankelijkheid tussen het renterisicokader en financieringsbeleid in het  volgende beleidskader.
  • Behoud het huidige niveau van transparantie en consistentie door de markt en het publiek  voldoende te informeren.
  • Prioriteer enkele obligaties bij een afnemende financieringsbehoefte, om een afname in liquiditeit te voorkomen.