Eigen betalingen chronisch zieken en gehandicapten, een internationaal onderzoek

Vergeleken met andere landen betekent ziek zijn in Nederland veel minder extra uitgaven dan in andere landen. Door allerlei vangnetten heeft Nederland ervoor gezorgd dat het verschil tussen gezonden en thuiswonende zieken laag is. In andere landen betalen zieken vaak veel meer.

In de studie “Eigen betalingen chronisch zieken en gehandicapten, een internationaal onderzoek” dat SEO Economisch Onderzoek heeft verricht in opdracht van het ministerie van VWS zijn de zorguitgaven van voorbeeldpersonen – gezond en ziek – in 2006 vergeleken in Nederland, België, Frankrijk, Zweden en Zwitserland. Hierbij is zowel gekeken naar wettelijke eigen bijdragen, als ook naar niet-vergoede zorgkosten, premies en belastingteruggaven.

In Nederland betalen thuiswonende chronisch zieken met een laag tot modaal inkomen betalen 1% tot 4% meer van hun inkomen aan eigen bijdragen dan gezonden. Met name chronisch zieken met een partner en kinderen en een modaal inkomen kunnen optimaal gebruik maken van de belastingmaatregelen. In andere landen ligt dit veel hoger. Zo betalen mensen met een laag inkomen in Frankrijk 14% en in Zweden 12% van hun inkomen extra aan zorgkosten, vergeleken met gezonde mensen met hetzelfde inkomen.

Thuiszorg is hierbij een belangrijke factor. Zo krijg je in Frankrijk voor thuiszorg 7,5 per uur vergoed, maar moet je het verschil met de daadwerkelijke kostprijs zelf betalen. Zwitserland kent een verplicht eigen risico van ruim € 600,- en ook voor thuiszorg betalen Zwitsers veel. De hoge percentages bij lage inkomens in Zweden komen doordat de meeste eigen bijdragen in Zweden niet inkomensafhankelijk zijn.

Voor AOW’ers staat Nederland op de tweede plaats. Ouderen met alleen AOW betalen 8% a 9% van hun inkomen extra aan zorg. In België is dit 6%. In Frankrijk, Zweden en Zwitserland ligt dit aanmerkelijk hoger. Een alleenstaande met alleen AOW betaalt in Frankrijk 15% van zijn inkomen extra aan zorg en in Zwitserland zelfs 20%.

Voor hogere inkomens is Nederland minder risicosolidair. Chronisch zieken en gehandicapten met een dubbelmodaal inkomen moeten redelijk wat van hun zorgkosten zelf betalen. Alleen Zwitserland kent een groter verschil in zorgkosten tussen gezonde en chronisch zieke dubbelmodaalverdieners.