Lyceo Doorstroomprogramma po-vo

Het onderzoek
Vanuit het Actieplan Gelijke Kansen kunnen scholen met de subsidieregeling “Doorstroomprogramma’s po-vo” leerlingen die minder ondersteuning hebben dan hun klasgenoten, laten deelnemen aan een doorstroomprogramma. Het Lyceo Opstap-programma is één van deze programma’s, waarbij groep 8-leerlingen die in theorie op een hoger niveau kunnen en willen instromen in het voortgezet onderwijs extra begeleiding ontvangen. SEO Economisch Onderzoek is gevraagd de effecten van deze begeleiding te onderzoeken.

Resultaten
Lyceo Opstap draagt eraan bij dat leerlingen het vaker beter doen op de eindtoets ten opzichte van hun voorlopig schooladvies en dat scholen bij deze leerlingen de voorlopige adviezen ook vaker naar boven bijstellen. Leerlingen die de eindtoets beter maken dan op basis van hun voorlopig advies kan worden verwacht, komen in aanmerking voor een heroverweging van hun schooladvies. In 2021 gold dit voor ongeveer veertig procent van alle groep 8-leerlingen. Op schoolniveau leidt Lyceo Opstap ertoe dat dit percentage met zes procentpunt stijgt. Een heroverweging leidt lang niet altijd tot een hoger schooladvies. Voor 2021 gold dat voor ongeveer tien procent van alle groep 8-leerlingen het voorlopig advies naar een hoger schooladvies werd bijgesteld. Na deelname aan Lyceo Opstap ligt dit percentage zeven procentpunt hoger.

Na deelname aan Lyceo Opstap geven scholen ook vaker dubbele schooladviezen en minder vaak enkelvoudige adviezen aan leerlingen. Dubbele adviezen – zoals vmbo-k/vmbo-(g)t – geven leerlingen langer de gelegenheid uit te zoeken welke van twee schoolniveaus het beste bij hen past. Deze ontwikkeling sluit aan bij verschillende landelijke beleidsinterventies die moeten bijdragen aan meer kansrijke advisering van groep 8-leerlingen. Deelname aan Lyceo Opstap leidt tot een significante verlaging van het percentage leerlingen dat een enkelvoudig vmbo-b of vmbo-(g)t advies krijgt, en tegelijkertijd tot een significante verhoging van het percentage leerlingen dat een dubbel advies basis/ kader of kader/(gemengd) theoretisch of dubbel advies vmbo-(g)t/havo krijgt.

Methoden
Door de ontwikkeling van gemiddelde eindtoetsscores en schooladviezen op scholen die deelnemen aan Lyceo Opstap voor groep 8 te vergelijken met die van controlescholen wordt het effect van deelname op schoolniveau gemeten.

Hiervoor wordt gebruik gemaakt open onderwijsdata van DUO voor schooljaren 2014-2015 tot en met schooljaar 2020-2021, waar deze indicatoren voor alle basisscholen voor de afgelopen schooljaren openbaar beschikbaar zijn. De ontwikkeling van uitkomsten vóór de start van Lyceo Opstap in 2018 (schooljaar 2017-2018) wordt afgezet tegen de ontwikkeling die erna plaatsvond.

De effectiviteit van Lyceo Opstap voor groep 8 wordt gemeten middels een fixed effects regressie. Hierdoor wordt gecontroleerd voor tijdsinvariantie verschillen tussen scholen die wel en niet aan Lyceo Opstap deelnemen. De verschillen die overblijven worden toegeschreven aan het effect van deelname aan Lyceo Opstap. Analyses op basis van OLS-regressies en diff-in-diff modellen laten vergelijkbare resultaten zien.