De kunst van beperkt verzekeren?

Het bruikleenverkeer tussen Nederlandse musea is de afgelopen jaren snel gegroeid. Het inkomende bruikleenverkeer van aan dit onderzoek deelnemende musea is tussen 2013 en 2016 met de helft toegenomen: van gemiddeld ongeveer 200 naar ongeveer 300 collectiestukken per museum per jaar. Een kwart van deze collectiestukken was in bruikleen van een buitenlandse eigenaar. Schades komen met regelmaat voor, maar de omvang van die schades is vrijwel altijd beperkt. In de regel wordt bruikleenverkeer volledig (tegen alle risico’s) verzekerd, en de kosten van die verzekering lopen sterk uiteen. Musea kunnen besparen op deze kosten door een meer beperkte verzekering af te sluiten. Naast de verzekeringskosten zijn ook transportkosten en de administratieve capaciteit gemoeid met de afhandeling van (uitgaand) bruikleenverkeer belemmeringen voor het bruikleenverkeer.

Museaal bruikleenverkeer is een manier om de zichtbaarheid van collecties te vergroten die steeds vaker gebruikt wordt. SEO Economisch Onderzoek heeft in opdracht van de Museumvereniging onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van het (binnenlands) museaal bruikleenverkeer, en naar de kosten en risico’s van de verzekering van dat bruikleenverkeer. Daarnaast is onderzocht welke belemmeringen musea ervaren bij het vergroten van museaal bruikleenverkeer. De resultaten van het onderzoek kunnen de Museumvereniging en individuele musea gebruiken bij de verder ontwikkeling van hun beleid ten aanzien van (de verzekering van) museaal bruikleenverkeer.

Om de vragen naar de omvang en kosten en risico’s van museaal bruikleenverkeer te beantwoorden is literatuuronderzoek verricht en een survey gehouden onder Nederlandse musea. Om meer inzicht te krijgen in de belemmeringen voor bruikleenverkeer en handelingsperspectieven voor de verschillende actoren, is een groepsgesprek gehouden met de hoofden collectie en registrars van zes musea.