Op 14 september 2011 publiceerde de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) de marktscan Personenvervoer per spoor. De Nederlandse Spoorwegen (NS) heeft SEO Economisch Onderzoek gevraagd de NMa marktscan economisch te beoordelen wat betreft argumentatie, onderzoeksopzet en methodologie.

De marktscan trekt een aantal positieve conclusies ten aanzien van de markt voor het personenvervoer per spoor. De NMa concludeert dat op de concessie voor het hoofdrailnet geen overwinsten worden gemaakt en veronderstelt dat geen overwinsten worden gemaakt op de regionale concessies. Verder concludeert zij dat de kwaliteit van het reizigersvervoer de afgelopen jaren is toegenomen en dat het grootste deel van de innovaties op het spoor van de afgelopen jaren maatschappelijk efficiënt was. De NMa concludeert dat verbeteringen mogelijk zijn.

Uit de economische beoordeling van SEO Economisch Onderzoek blijkt dat het onderzoek van de NMa onvoldoende is onderbouwd om dergelijke conclusies – zowel over de prestaties als de verbeterpunten – te kunnen trekken. Het onderzoek is op sommige plekken slordig uitgevoerd, omdat bronnen en cijfers niet vergelijkbaar of traceerbaar zijn, onderbouwingen van aannames en conclusies ontbreken en er sprake is van feitelijke onjuistheden. Los van het feit dat de conclusie over het ontbreken van overwinsten op de verkeerde gronden wordt getrokken, ondermijnt deze conclusie de door de NMa gesuggereerde verbeterpunten. Als er immers geen overwinst wordt gemaakt, lijkt het huidige concessiemechanisme, het toezicht en de prijsstelling adequaat te zijn. Het rapport dat u op deze pagina gedownload kan worden gaat in detail in op de kritiekpunten.