Het onderzoek
SEO Economisch Onderzoek voerde dit onderzoek uit in opdracht van het College voor de Rechten van de Mens (het College). In het strategisch programma Digitalisering & Mensenrechten heeft het College zich als doel gesteld dat werkgevers zich bewust worden van mogelijke discriminatie bij algoritme-inzet bij werving en selectie en acties ondernemen om dit te vermijden. In dit kader voert het College verschillende projecten uit die moeten bijdragen aan meer kennis, agendering, bewustwording en actie. Dit onderzoek draagt bij aan dit programma door inzicht te bieden in (i) de mate waarin werkgevers digitale hulpmiddelen gebruiken en algoritmes inzetten in het werving- en selectieproces en (ii) de mate waarin zij zich bewust zijn van mogelijke discriminatierisico’s die daarmee gepaard kunnen gaan. Op dit moment bestaat hier namelijk nog geen algemeen representatief beeld over voor Nederland.

Resultaten
De mate van algoritmegebruik verschilt naar stap in het werving- en selectieproces (vooral in de wervingsfase) en naar grootteklasse van de werkgever (vaker bij grotere werkgevers). Redenen voor werkgevers om algoritmes in te zetten zijn: een sneller en efficiënter werving- en selectieproces, een grotere kans op een goede match en het verzamelen van HR-data om het proces te optimaliseren. Werkgevers geven aan zich bewust te zijn van risico’s op uitsluiting of discriminatie in het werving- en selectieproces, maar tegelijkertijd kleven er ook aanwijsbare risico’s aan de manier waarop werkgevers werven, selecteren en beoordelen.

Mogelijk onderschatten werkgevers de feitelijke rol van technologie bij hun sollicitatieprocedures, omdat het vaak om indirect gebruik gaat via het gebruik van sociale media en andere online platforms. Ook is nauwelijks sprake van toetsing op de eerlijkheid van recruitmenttechnologieën, omdat het beheer en toepassing van de technologie bij externe partijen ligt (zoals sociale media platforms en online vacaturebanken of werving- en selectiebureaus of externe recruiters). 23 procent van de werkgevers geeft aan dat zij veel risico’s op discriminatie zien als gevolg van automatisering van het werving- en selectieproces. Werkgevers die algoritmes inzetten bij het selecteren en/of beoordelen van kandidaten zien minder vaak een groot risico dan de gemiddelde Nederlandse werkgever.

Methode
Dit onderzoek biedt aan de hand van een enquête onder 896 werkgevers inzicht in welke stappen Nederlandse werkgevers doorlopen in het werving- en selectieproces en in hoeverre werkgevers daarbij (indirect) gebruik maken van algoritmes. Een weging naar grootteklasse en sector maakt de enquêterespons representatief voor de ‘gemiddelde’ Nederlandse werkgever.

Onder het begrip ‘algoritme’ vallen alle (semi-)geautomatiseerde processen die HR-beslissingen binnen het werving en selectieproces ondersteunen. Dit onderzoek gaat dus uit van een brede benadering van algoritmegebruik en schaart daar ook indirect algoritmegebruik (via sociale media, online platforms of diensten van externe recruiters) en inzet van digitale toepassingen (zoals video-sollicitaties en (semi-)geautomatiseerde assessments) onder.

Lees ook het nieuwsbericht op de website van het College voor de Rechten van de Mens.

Zie hier een overzicht van de media-aandacht rond dit onderzoek:

Kwalitatief vervolgonderzoek
Vervolgonderzoek aan de hand van (groeps)interviews met werkgevers geeft extra verdieping aan de resultaten van het enquêteonderzoek. Deze notitie beschrijft de bevindingen uit de gesprekken met werkgevers, reflecteert hierop en sluit af met enkele aanbevelingen. Zie ook het nieuwsbericht op de website van het College voor de Rechten van de Mens.