Zelfvoorzienendheid in elektriciteit

Momenteel zijn weinig huishoudens geheel of gedeeltelijk zelfvoorzienend in hun elektriciteitsvoorziening. Mogelijk verandert dit echter in de toekomst en dit zou sterke gevolgen voor de netbeheerders hebben: zowel voor de vraag naar hun diensten (bijvoorbeeld een zonnecel op een huis verandert het piekverbruik van de betreffende klant) als voor de inkomstenkant (een zelfvoorzienende klant neemt minder diensten af, of geen, en wil dan ook minder of niet betalen). Een goed begrip van zelfvoorzienendheid en de te verwachten ontwikkeling daarvan is dan ook van groot belang voor de netbeheerders.

Veranderingen in de zelfvoorzienendheid van huishoudens kunnen plaatsvinden als gevolg van een aantal ontwikkelingen, zoals een toenemend belang van milieuoverwegingen, veranderende kosten van zelfvoorzienende technieken en van energie via het net, als (extra) bescherming tegen stroomonderbrekingen. Dit onderzoek gaat over de drivers, motieven, intenties en remmende of stimulerende factoren achter zelfvoorzienendheid.

Om de vraag te beantwoorden welke drivers een belangrijke rol spelen om uiteindelijk (gedeeltelijk) zelfvoorzienend te worden is een conceptueel model opgesteld op basis van literatuur en interviews. De relaties in dit model zijn vervolgens geschat met behulp van een enquête, welke eerst gepre-test is.

Dit onderzoek concludeert dat voor de netbeheerder op korte termijn geen grote omslag naar zelfvoorzienendheid valt te verwachten. De daadwerkelijk interesse voor zelfvoorzienende producten is niet hoog en een groot deel van de huishoudens wil niet voor deze apparaten betalen. De consumentenbehoefte bestaat wel. Het blijft gissen naar de richting waarop de sleutel drivers zullen bewegen, maar het ligt in de lijn der verwachtingen dat deze op de lange termijn positief kunnen uitpakken in de richting van (gedeeltelijke) zelfvoorzienendheid. Overheden zoals op de Waddeneilanden kunnen een stimulerend beleid voeren in de richting van zelfvoorzienendheid. Ook kunnen technische ontwikkelingen het denken over energie stimuleren. Bijvoorbeeld als micro-WKK’s daadwerkelijk geplaatst worden en bouwers en installateurs dit gaan pushen, dan kan het zijn dat mensen hierover actiever gaan nadenken. De uitkomst van dit onderzoek kan daarom over een aantal jaren anders zijn dan nu. Echter de stap van gedeeltelijke zelfvoorzienendheid naar volledige zelfvoorzienendheid is ook dan zeer groot.