Evaluatie Wet Normering Topinkomens

Resultaten
De Wet normering topinkomens (WNT) heeft als doel het tegengaan van bovenmatige bezoldigingen en ontslagvergoedingen bij instellingen in de (semi)publieke sector. Het tegengaan van bovenmatige bezoldiging en ontslagvergoeding gebeurt door (1) maximering en (2) verplichte openbaarmaking van de bezoldiging en ontslagvergoedingen van leidinggevende topfunctionarissen en toezichthoudende topfunctionarissen van (semi) publieke instellingen.

Het aantal gemelde en geconstateerde overtredingen van de geldende bezoldigingsmaxima en/of de maximale ontslagvergoeding is zeer beperkt. Bij minder dan één procent van de WNT-instellingen is een overtreding van de geldende bezoldigingsmaxima geconstateerd in de onderzoeksperiode van 2016-2018. In diezelfde periode zijn er (vooralsnog) alleen in 2016 vier overtredingen van de maximale ontslagvergoeding geconstateerd (op een totaal van tussen de circa 100 en 250 ontslagvergoedingen gemiddeld per jaar). In 2017 en 2018 zijn (vooralsnog) geen overtredingen van de maximale ontslagvergoeding geconstateerd. Accountants en WNT-toezichthouders streng en actief op naleving van de bezoldigingsmaxima en het maximum van de ontslagvergoeding controleren. Hieruit kan worden geconcludeerd dat de WNT op maximering van de bezoldiging en ontslagvergoeding doeltreffend is.

Het tweede doel van de WNT, namelijk de openbaarmaking van de bezoldigingen en ontslagvergoedingen van topfunctionarissen van (semi)publieke organisaties bestaat enerzijds uit online publicatie van de WNT-verantwoording en anderzijds de WNT-verantwoording zelf. Het blijkt dat dat de doeltreffendheid van de online publicatie te wensen over laat. De doeltreffendheid voor wat betreft de volledigheid van de verantwoording is gemiddeld tot goed te noemen. We constateren dat in de periode van 2016-2018 een klein percentage van de WNT-instellingen niet voldaan heeft aan de verantwoordingsplicht in die zin dat zij niet volledig waren in hun verantwoording. Ook concluderen we dat de lagere doeltreffendheid op het gebied van de online publicatie geen invloed lijkt te hebben op het bereiken van de eerste doelstelling van de WNT, te weten het tegengaan van bezoldigingen en ontslagvergoedingen boven het maximum.

Het onderzoek
Deze drie onderzoeken zijn deel van de wetsevaluatie van de WNT over de periode 2016-2020. Aan SEO is gevraagd om de doeltreffendheid van de WNT te onderzoeken. Het gaat dan specifiek om de doeltreffendheid van de bezoldigingsmaximering, maximering ontslagvergoeding en de openbaarmakingsplicht. De doelmatigheid en neveneffecten zijn in andere delen van de wetsevaluatie onderzocht door andere partijen.

Gebruikte methode
De onderzoeken zijn gebaseerd op een analyse van jaar relevante gegevens die online beschikbaar zijn (op websites van WNT-instellingen) of waarvan de gegevens beschikbaar zijn gesteld via centraal geregistreerde bestanden. Hierop zijn beschrijvende analyses uitgevoerd. Vanwege de selectiviteit in de steekproef is er in de analyse sprake van een weging. Naast data-analyses is er voor deze onderzoeken gesproken met accountants en WNT-toezichthouders.

Bekijk ook de volledige WNT-evaluatie en de kabinetsreactie op de WNT-website van het ministerie van BZK.