Publicatie
Investeren in brandveiligheid
Investeren in de brandveiligheid van woningen verhoogt het welzijn van Nederlandse burgers. Dit is de conclusie van een maatschappelijke kosten-batenanalyse uitgevoerd door SEO Economisch Onderzoek in samenwerking met COT voor het ministerie van Veiligheid en Justitie.
Het saldo van maatschappelijke kosten en baten is maximaal € 40 miljoen bij uitvoering van het programma Brandveilig leven in risicowijken in heel Nederland. Een stimuleringsregeling voor rookmelders kent ook een positief saldo. Dit geldt niet voor de verplichte installatie van woningsprinklers in nieuwbouwwoningen dat een groot negatief saldo van maatschappelijke kosten en baten kent.
Een maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) vergelijkt alle effecten die verbonden zijn met maatregelen of beleid van de overheid. Dit zijn niet alleen economische effecten zoals inkomen en prijzen maar ook milieueffecten of sociale doelen die geen marktprijs kennen. Doel van de MKBA is ook hier een geldwaarde aan te verbinden zodat effecten onderling vergelijkbaar worden en een integrale analyse mogelijk is van het effect van beleid op het welzijn van burgers en bedrijven in brede zin.
De meeste dodelijke slachtoffers van brand vallen bij branden in woningen. Dit maakt het voorkomen van woningbranden een specifiek onderdeel van het brandveiligheidsbeleid. Dit onderzoek richt zich op drie concrete beleidsalternatieven om de brandveiligheid in woningen te verhogen.
een Community Safety project gericht op risicowijken: Dit is het project Brandveilig Leven dat zich richt op meerdere aspecten van veiligheidsbewustzijn bij risicogroepen zoals inwoners van achterstandswijken, ouderen en studenten. Voor de MKBA staat één element van Brandveilig Leven centraal: beïnvloeding van het veiligheidsbewustzijn bij bewoners in risicowijken. Het instrument voor dit doel is ondermeer het afleggen van huisbezoeken met voorlichtingsmateriaal. Wijken en doelgroepen worden geselecteerd op basis van risicoinschattingen;
Van de mogelijke maatregelen kent Brandveilig Leven het meest positieve saldo van maatschappelijke kosten en baten. Dit saldo bedraagt € 40 miljoen vermeerderd met de positieve waarde van een aantal PM posten. Dit zijn posten zoals de waarde van mogelijke besparingen op de brandbestrijding waarvan de waarde niet kwantitatief berekend kan worden. De belangrijkste baten van dit project zijn het voorkomen van dodelijke slachtoffers en het voorkomen van materiële schade.
De stimuleringsregeling voor rookmelders kent vergelijkbare effecten als Brandveilig Leven. De stimuleringsregeling bereikt echter minder huishoudens en verandert bovendien het gedrag van huishoudens in beperktere mate. Dit verklaart waarom het saldo van maatschappelijke kosten en baten voor deze regeling met € 2,5 miljoen lager is dan voor Brandveilig Leven: de regeling realiseert lagere baten in termen van het voorkomen van dodelijke slachtoffers en materiële schade door beperking van het aantal woningbranden en de gevolgen daarvan. Voor beide regelingen geldt een beperkte baat bij het voorkomen van gewonden. Waarschijnlijk is de waarde van deze baat in de MKBA onderschat doordat niet alle medische kosten van slachtoffers bij woningbrand geregistreerd worden.
Uit de gevoeligheidsanalyse blijkt dat het resultaat van het Brandveilig Leven project robuust is voor wijzingen van verschillende parameters voor de analyse, zoals de effectiviteit van de rookmelder. Dit ligt anders bij de stimuleringsregeling rookmelders die een lager saldo van de maatschappelijke baten en kosten kent. Dit resultaat kent een bandbreedte waarvan de ondergrens inhoudt dat de regeling tot een negatief saldo van baten en kosten leidt.
De verplichting in de bouwregelgeving voor de installatie van woningsprinklers in nieuwbouwwoningen kent een negatief saldo van maatschappelijke kosten en baten van circa €4,8 miljard. De verklaring voor dit resultaat ligt bij de kosten van de installatie van woningsprinklers, die bijvoorbeeld veel hoger zijn dan de kosten van een rookmelder. Daar staan beperkte baten tegenover omdat het risico op woningbrand bij een nieuwbouwwoning door de andere verplichte brandpreventieve maatregelen lager is dan bij veel bestaande woningen. Daarom is de baat van mogelijke vermeden slachtoffers en materiële schade relatief laag ten opzichte van de installatiekosten van de woningsprinkler. Dit is een conclusie die ook in de gevoeligheidsanalyse niet verandert. Wel kunnen specifieke mogelijke voordelen van een woningsprinkler niet in geld worden uitgedrukt waardoor het daadwerkelijke saldo waarschijnlijk minder negatief is. Zo maakt een woningsprinkler mogelijk dat andere brandpreventieve eisen in de bouwregeling verlicht kunnen worden wat een besparing op bouwkosten oplevert.
Heeft u vragen over deze publicatie?
Neem contact op met onze expert of vul ons contactformulier in. Wij zullen zo spoedig mogelijk reageren op uw vragen.
Carl Koopmans
"*" indicates required fields