Kosten en opbrengsten van stageplaatsen in ziekenhuizen

De kosten voor het ziekenhuis van het opleiden van MBO-BBL- en HBO-duaal-studenten liggen rond de € 17.000 per student per jaar, zie Figuur S.1. De kosten van het opleiden van MBO-BOL-studenten zijn veel lager (rond de € 1.000 per student per jaar), en het opleiden van HBO-voltijdstudenten levert de ziekenhuizen zelfs een kleine plus op (rond de € 500 à  € 1.000 per student per jaar). Het grote verschil zit in de stagevergoeding voor HBO-voltijdstudenten en MBO-BOL-studenten, die veel lager is dan het salaris dat aan de MBO-BBL- en de HBO-duaal- studenten wordt betaald.

Er zijn twee manieren van begeleiden vergeleken. De traditionele manier van begeleiden wordt gekenmerkt door het meester-gezelprincipe. De student krijgt meestal één à  twee vaste werkbegeleiders aan zich gekoppeld. De student en de werkbegeleider werken samen tijdens zorgtaken, evalueren opdrachten, voortgangsgesprekken en bepalen de leerdoelen op een dag. De nieuwe manier van opleiden heeft verschillende vormen, maar wordt gekenmerkt door de nadruk op leren. De nieuwe manier van begeleiden blijkt in zijn algemeenheid niet kosten-efficiënter dan de traditionele manier. Het grote voordeel van de nieuwe manier van begeleiden is dat meer studenten kunnen worden opgeleid, wat met het oog op de vraag naar personeel noodzakelijk is voor de toekomst van het ziekenhuis. Ook zorgt de nadruk op leren ervoor dat studenten zelfstandiger leren te werken en daardoor sneller zijn ingewerkt als zij na hun studie bij het ziekenhuis in dienst treden. Als deze baat wordt meegerekend kan de nieuwe manier van begeleiden kostenefficiënter zijn.

Veel Nederlandse ziekenhuizen kampen met een personeelstekort of dreigen hiermee te maken te krijgen in de nabije toekomst. Om een personeelstekort te voorkomen kunnen studenten worden opgeleid. Daartoe kunnen ziekenhuizen stageplekken creëren. Ziekenhuizen kiezen er soms voor om het aantal stageplekken te beperken, juist vanwege het personeelstekort. Om dit te voorkomen is het van belang dat ziekenhuizen een reëel beeld hebben van de kosten én opbrengsten van stageplekken in het ziekenhuis. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft SEO Economisch Onderzoek gevraagd de kosten en opbrengsten van stageplekken vanuit het perspectief van het ziekenhuis te onderzoeken.

Voor het onderzoek is een vragenlijst uitgezet onder 26 ziekenhuizen. Daarvan zijn 23 vragenlijsten ingevuld terugontvangen: vijf academische ziekenhuizen en 18 algemene ziekenhuizen. Alle 23 ziekenhuizen zijn daarna telefonisch geïnterviewd voor verduidelijking van de antwoorden en om meer zicht te krijgen op de praktijk van het opleiden. Bij drie ziekenhuizen heeft een uitgebreider interview plaatsgevonden om meer zicht te krijgen op de organisatie van het begeleiden van studenten.