Monitor netwerkkwaliteit en staatsgaranties 2009-2021

Resultaten
In 2021 laat de luchtvaartsector een voorzichtig herstel van de coronacrisis zien. Net als in 2020 blijkt Schiphol veerkrachtig, en herstelt het netwerk gestaag richting het niveau van voor de coronapandemie. In september 2021 ligt de directe connectiviteit van Schiphol 35 procent lager dan in 2019. De indirecte connectiviteit herstelt minder sterk dan de directe connectiviteit. Deze ligt 62 procent lager dan in 2019. Net als in 2020 slaagt Schiphol er relatief goed in de hubconnectiviteit te handhaven en ligt deze in september 2021 52 procent onder het niveau van 2019. Ook op de regionale luchthavens herstelt de connectiviteit in september 2021, met name op Eindhoven en Rotterdam-The Hague. Op deze twee luchthavens ligt de directe connectiviteit ongeveer 20 procent onder het niveau van voor de crisis. Beide luchthavens profiteren van de aangetrokken vraag naar vakantievluchten. Op Maastricht Aachen en Groningen Eelde blijft het aantal vluchten minimaal.

Vergeleken met de concurrerende luchthavens behoudt Schiphol zijn netwerkkwaliteit relatief goed. Istanbul is de sterkst stijgende luchthaven met een groei van 95 procent ten opzichte van 2020. De directe connectiviteit op deze luchthaven ligt 27 procent onder het niveau van 2019. Schiphol is na Istanbul de meest herstelde luchthaven. De overige luchthavens blijven enigszins achter, daar ligt de directe connectiviteit tussen de 44 (Brussel) en 53 procent (München) onder het niveau van 2019.

Onderzoek
SEO analyseert in deze monitorstudie de netwerkkwaliteit van Schiphol en zet die af tegen concurrerende luchthavens in West-Europa en het Midden-Oosten. De studie geeft inzicht in de mate waarin Schiphol en concurrenten zijn verbonden met de rest van de wereld, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen directe en indirecte verbindingen. De monitor besteedt specifiek aandacht aan de verbondenheid van de luchthavens met de belangrijkste intercontinentale economische centra (Global Cities). Verder geeft het een beeld van de kwaliteit van de hubfunctie van Schiphol en concurrenten, gemeten in hubconnectiviteit: in hoeverre sluiten inkomende en uitgaande vluchten op elkaar aan? Tot slot is er met het oog op de staatsgaranties speciale aandacht voor de ontwikkelingen van het Air France KLM-netwerk op Schiphol en op Parijs Charles de Gaulle: Hoe verhoudt de ontwikkeling op Schiphol zich tot die op Parijs Charles de Gaulle?

Gebruikte methode
Het SEO NetScan connectiviteitsmodel is ingezet om het netwerk van Nederlandse luchthavens te vergelijken met de netwerken van de concurrentie. Dit model beschouwt drie vormen van connectiviteit: directe-, indirecte- en hubconnectiviteit. Als input gebruikt het model gegevens van de Official Airline Guide (OAG) – het ‘spoorboekje’ van het wereldwijde luchtvaartnetwerk. Om de betrouwbaarheid van deze gegevens te checken zijn deze gegevens vergeleken met gegevens van de Royal Schiphol Group.

Net als in 2020 verschilt de monitor dit jaar van versies van vóór de pandemie. In 2021 werd de sector nog doorgaans geraakt door steeds terugkerende besmettingsgolven, nieuwe virusvarianten, en daardoor aanhoudende reisbeperkingen die per land of wereldregio verschillen. De vraag en het aanbod van vluchten fluctueerde daarom, net als in 2020, sterk gedurende het jaar. Zodoende besteedt deze monitor wederom aandacht aan de ontwikkeling van de netwerken gedurende verschillende maanden in 2021. Voor consistentie met de eerdere versie van de monitor focust de gedetailleerde analyse zich op de derde week van september 2021.