Nieuwe Economie Index: NEx-24

Met de Nieuwe Economie Index 2024 (NEx-24) geeft MVO Nederland voor de vijfde keer inzicht in de mate waarin het Nederlandse bedrijfsleven duurzaam onderneemt. Uit de resultaten blijkt dat de NEx-score voor het vierde jaar op rij is gestegen; de NEx-24 staat nu op 17,5 procent. Het valt op dat de groei van 1,0 procentpunt lager is vergeleken met eerdere edities.

Het onderzoek
In de NEx wordt jaarlijks de afstand tot de nieuwe economie in kaart gebracht. Onder een nieuwe economie verstaat MVO Nederland een gezonde economie die klimaatneutraal, circulair en inclusief is, met eerlijke en transparante handelsketens. De resultaten van de voorgaande vier edities laten zien dat een steeds groter aandeel van het Nederlandse bedrijfsleven onderneemt in de ‘nieuwe economie’. Zo lag het percentage van de NEx in 2020 op 12,1 procent, in 2021 op 14,1 procent, in 2022 op 15,4 procent en vlakte de groei daarna opnieuw af naar 16,5 procent in 2023. Deze editie laat zien dat de NEx-24 op 17,5 procent staat. De vordering van de transitie is daarmee verder afgevlakt.

Methode
De NEx is een initiatief van MVO Nederland en wordt jaarlijks uitgevoerd door SEO Economisch Onderzoek (SEO). Aan de basis van de NEx staat een gestructureerde set indicatoren. Deze indicatoren zijn gegroepeerd in de zeven thema’s van de nieuwe economie van MVO Nederland (zie onderstaande afbeelding). Voor het opstellen van de NEx geldt als uitgangspunt dat er alleen indicatoren gebruikt worden die …

… het gedrag van bedrijven (en dus niet overheden of consumenten) weerspiegelen;
… periodiek (en dus niet eenmalig) onderzocht worden; en
… openbaar zijn.

Resultaten per thema

Voor het thema Nieuwe rijkdom is zowel het aantal pensioenfondsen als verzekeraars dat goed scoort in duurzaamheidsbenchmarks sterk gestegen.
Voor Transparante ketens is de zowel de benchmark voor jaarrapportages van het Nederlandse grootbedrijf verslechterd als hoe bedrijven zelf op hun website rapporteren over hun toeleveringsketens.
Voor het thema Inclusief ondernemen is er al jaren een consistente groei door de verbeterde positie van vrouwen op de arbeidsmarkt. De werkloosheidsverschillen tussen personen met en zonder buitenlandse afkomst zijn daarentegen gestegen.
Voor de thema’s Echte prijzen, Groene energie en Biodiversiteit zien we sterk de effecten van de energiecrisis terug. Enerzijds stijgt net als eerdere jaren het aandeel hernieuwbare energie en neemt de uitstoot van broeikasgassen door het bedrijfsleven af. In deze editie gebeurt dit extra sterk. Anderzijds zijn de energiebelasting en accijnzen sterk verlaagd. De score op ‘echte prijzen’ verslechtert daarmee sterk.
Voor Biodiversiteit geldt daarnaast dat het stikstofoverschot na een piek in 2018 jaar op jaar verbetert.
Op het thema Circulaire economie zijn al jaren geen grote veranderingen.