Quickscan genderdiversiteit in de (semi-)publieke sector

Per 1 januari 2022 geldt in Nederland een ingroeiquotum voor de raad van commissarissen van beursgenoteerde bedrijven. Wordt met een benoeming niet aan de minimumeis van een derde vrouw/man voldaan, dan blijft de stoel leeg. Een vergelijkbare maatregel ontbreekt voor de (semi)publieke sector. Toch zijn met name vrouwen ook in deze sector op veel plekken ondervertegenwoordigd. Dit blijkt uit de Quickscan Genderdiversiteit, een onderzoek dat SEO Economisch Onderzoek in opdracht van het ministerie van OCW uitvoerde.

Genderdiversiteitindeoverheid.nl
Voor het onderzoek zijn voor meer dan 2600 (semi-)publieke instellingen gegevens verzameld. In totaal geven deze gegevens zicht op het aantal vrouwen en mannen voor meer dan 4400 topgremia in 2021. Dit zijn het aantal vrouwen en mannen in onder andere raden van bestuur, raden van toezicht, colleges van B&W en gemeenteraden. De gegevens zijn per instelling en per gremium terug te vinden in het dashboard genderdiversiteitindeoverheid.nl. Het dashboard en de Quickscan rapportage geven ook zicht op hoe (koepel)organisaties sturen op genderdiversiteit. De focus ligt op twee sturingsinstrumenten: governance codes en monitoring.

Gegevens
Voor drie op de vier (semi)publieke instellingen en gremia zijn gegevens over de v/m-verdeling te achterhalen. Daar waar gegevens beschikbaar zijn, is er in ongeveer een kwart van de gevallen (bijna) sprake van een evenredige vertegenwoordiging van vrouwen en mannen. Evenredige vertegenwoordiging komt vaker voor in toezichthoudende organen. Bij 36 procent van de raden van toezicht is sprake van evenredige vertegenwoordiging, tegenover 17 procent in de raden van bestuur. Onevenredige vertegenwoordiging betekent in de meeste gevallen een ondervertegenwoordiging van vrouwen.

Governance codes
Op vrijwel alle (semi)publieke instellingen zijn één of meerdere governance codes van toepassing. De Quickscan genderdiversiteit bevat een inventarisatie van deze governance codes per (semi-)publieke sector. De governance codes bieden echter beperkt handvatten voor diversiteit. Een aantal codes noemt het hebben van een diversiteitsbeleid of het gebruik van profielschetsen als een voorwaarde voor goed bestuur. De codes blijven in de meeste gevallen weinig concreet en zijn daarmee weinig sturend.

Monitoring
Meten is weten, zeker wanneer het gaat om diversiteit. Toch wordt monitoring nog vaak gezien als een manier van ‘naming and shaming’, en blijft monitoring beperkt tot intern gebruik. Hierdoor zijn de gegevens die wél openbaar zijn, vaak niet actueel, betrouwbaar en/of vindbaar.

De Quickscan is door de minister van OCW aangeboden aan de Tweede Kamer