Vouchers voor vaardigheden

Dit rapport van SEO Economisch Onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de Nederlandse Raad voor Training en Opleiding (NRTO). Het analyseert vanuit economisch perspectief de rol van de overheid op de markt voor postinitieel onderwijs. Postinitieel onderwijs is hier gedefinieerd als op-, her- en bijscholing voor werkenden en werkzoekenden. Het leeuwendeel van het postinitiële onderwijs wordt aangeboden door private organisaties. Bijna 84% van de mensen tussen 15 en 64 jaar die deelnemen aan postinitieel onderwijs deed dat in 2008 bij een private, niet-bekostigde instelling.

Waarom moet de overheid zich bemoeien met het onderwijs gericht op werknemers en werkzoekenden? Wat kan overheidsingrijpen op de markt voor postinitieel onderwijs rechtvaardigen? Faalt deze markt? Welk overheidsingrijpen is geschikt om dit falen te corrigeren? Leidt het huidige overheidsingrijpen tot een beter werkende markt voor postinitieel onderwijs? Dit rapport concludeert dat de markt voor postinitieel onderwijs goed functioneert. Private organisaties zorgen voor een breed aanbod van opleidingen. De rol van de overheid op deze markt is beperkt. De twee belangrijkste overheidstaken zijn het stellen en handhaven van kwaliteitseisen en het voorkomen van concurrentievervalsing door publiek bekostigde instellingen die postinitieel onderwijs aanbieden.

Concurrentievervalsing is het gevolg van de hybride onderwijsstelsel met zowel private organisaties als publieke instellingen die onderwijs voor werkenden en werkzoekenden aanbieden. Marktpartijen kunnen met de huidige wetgeving niets beginnen tegen mededingingsbeperkende kruissubsidiëring door bekostigde instellingen: de Mededingingswet, de staatssteunregels, de onderwijswetgeving en het wetsvoorstel markt en overheid bieden geen van alle soelaas. Concurrentievervalsende kruissubsidiëring tussen initieel en postinitieel onderwijs leidt tot aantasting van de met privaat geld opgebouwde infrastructuur van postinitiële opleidingen.