Werkwijzer voor kosten-batenanalyse in het sociale domein

In 2013 hebben het Centraal Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving de Algemene leidraad voor maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) gepubliceerd. MKBA’s worden toegepast op steeds meer beleidsterreinen. Een MKBA laat per maatregel zien hoe de baten zich verhouden tot de kosten en hoe dit afhangt van de invulling van de maatregel. De MKBA kan worden gebruikt voor het onderzoeken en optimaliseren van beleidsmaatregelen. Dit laat onverlet dat de uiteindelijke besluitvorming politieke keuzes vereist. Een MKBA is daarbij een belangrijk hulpmiddel.

Voor specifieke beleidsterreinen zijn werkwijzers nodig die de beginselen van de Algemene MKBA-leidraad nader uitwerken. SEO Economisch Onderzoek heeft in samenwerking met Marc Pomp de eerste werkwijzer op basis van de Algemene MKBA-leidraad geschreven. De werkwijzer beslaat de beleidsterreinen zorg, onderwijs, arbeidsmarkt en wonen.

De werkwijzer laat zien welke voorwaarden er zijn voor het opstellen van een zinvolle MKBA. Daarna volgt een beschrijving van geschikte manieren om een MKBA in te vullen. Belangrijke elementen hierin zijn de probleemanalyse, de inschatting van effecten en het in geld uitdrukken van effecten. De kern bestaat uit de aanbevelingen voor opstellers van MKBA’s.

Bij de uitwerking van effecten die op het sociale domein spelen – bijvoorbeeld effecten op de arbeidsmarkt – komen tevens aanbevelingen naar voren voor MKBA’s op andere beleidsterreinen. Sommige aanbevelingen zijn ook bruikbaar bij andere evaluatiemethoden dan MKBA’s, zoals kosteneffectiviteitsanalyse.