Astronomische welvaart?

Nederlandse deelname aan de Square Kilometre Array (SKA) radiotelescoop bestendigt de sterke Nederlandse positie in de radioastronomie. Nederland zal bij participatie waarschijnlijk een eigen Data Centre krijgen; dit vereist wel een extra investering. De verwachting is dat SKA daardoor een enorme impuls geeft om met nieuwere technieken (nog) beter astronomisch onderzoek en nieuwe ontdekkingen te doen.

Naar verwachting komt 80 procent van de Nederlandse bijdrage terug in opdrachten voor het Nederlandse bedrijfsleven. Dit kan leiden tot belangrijke innovaties, die ook buiten SKA weer hun toepassingen kunnen vinden. SKA stelt zulke hoge uitdagingen aan de technologie dat het een ‘game-changing’ project kan zijn op het terrein van ‘big data’ met een mogelijk zeer grote impact. Doordat nieuwe technologieterreinen betreden worden is bijna niet te voorspellen waar die technologie voor te gebruiken is als hij eenmaal ontwikkeld is en waar de economische effecten zullen neerslaan.

Voor de betrokken bedrijven kan SKA werkgelegenheid opleveren van hoge toegevoegde waarde. Op langere termijn is ook van belang dat werknemers bij de toeleverende bedrijven door het werk voor SKA waardevolle ervaring en nieuwe kennis opdoen. Ook worden meer radioastronomen opgeleid. Zij komen veelal niet in de radioastronomie terecht, maar hebben een gewild profiel in andere sectoren waaronder de opkomende data-intensieve industrie.

Het totale werkgelegenheidseffect voor inwoners van Nederland is per saldo beperkt, omdat het vooral gaat om een verschuiving van werkenden vanuit andere banen en vanuit het buitenland. Wel kan deze verschuiving gepaard gaan met een toename van de productiviteit, afhankelijk van de mate waarin menselijk kapitaal wordt versterkt en innovaties worden gerealiseerd.