Doelstellingenmonitor passend onderwijs

Het onderzoek
Om de uitvoerbaarheid van passend onderwijs in en om de scholen te verbeteren, heeft het ministerie van OCW samen met het onderwijsveld de ‘Verbeteraanpak passend onderwijs 2021-2027’ opgesteld. Zeven doelstellingen vormen hiervan de basis. De doelstellingenmonitor passend onderwijs wordt door SEO en Oberon uitgevoerd op verzoek van het ministerie van OCW en heeft als doel om vast te stellen wat tot en met 2026 de voortgang is op deze zeven doelstellingen. Dit rapport bevat de resultaten van de tweede meting die in het najaar van 2023 plaatsvond.

Resultaten
Hieronder staan de belangrijkste uitkomsten per doelstelling.

Doelstelling 1: De ondersteuningsbehoefte is leidend
Op de meeste scholen lukt het om passende ondersteuning te bieden. Scholen overleggen hierover met ouders en leerlingen. Bij een overstap naar een andere school zijn ouders en leerlingen over het algemeen tevreden over de hulp die ze op de nieuwe school krijgen. Bij de overdracht is nog wel enige verbetering mogelijk in de communicatie tussen scholen.      

Doelstelling 2: De leerling wordt gehoord
Inbreng en het horen van leerlingen is volgens scholen en samenwerkingsverbanden nog niet gangbaar. Leerlingen hebben wel een vast aanspreekpunt op school. De route naar onafhankelijk advies is nog onvoldoende duidelijk volgens scholen, samenwerkingsverbanden en veel ouders.          

Doelstelling 3: De leraar wordt ondersteund en toegerust
Op de scholen is een positieve houding tegenover passend onderwijs. Leraren voelen zich in redelijke mate ondersteund bij het omgaan met leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften. Zij ervaren echter een gevoel van belasting bij het lesgeven aan deze leerlingen. Er is behoefte aan meer ondersteunende faciliteiten, begeleiding en verdere professionalisering van leraren. Duidelijkheid over beleid en afspraken rondom passend onderwijs voor leraren vraagt ook om verbetering.

Doelstelling 4: De ouder is gelijkwaardig partner
Informatie voor ouders over het ondersteuningsaanbod is tot op zekere hoogte duidelijk en vindbaar. Er is nog ruimte voor verbetering als het gaat om informatie over jeugdhulp en scholen in de regio. Ouders voelen zich gehoord en door school gesteund. Hun inbreng en inspraak wordt serieus genomen.

Doelstelling 5: Er is een dekkend netwerk van voorzieningen in elke regio
Het realiseren van een dekkend netwerk in de regio vraagt nog enige aandacht. Het aanbod is inzichtelijk maar informatie over jeugdhulp en over mogelijkheden voor thuiszitters behoeft verbetering. Ook is er nog onvoldoende aansluiting tussen onderwijs en jeugdhulp.

Doelstelling 6: Er is transparantie en verantwoording over ondersteuningsmiddelen

Afspraken binnen het samenwerkingsverband over de verdeling van middelen voor passend onderwijs, over de beoogde doelen bij inzet van de middelen en over de wijze van verantwoorden zijn overwegend duidelijk voor de verschillende betrokkenen. In ruim de helft van de samenwerkingsverbanden is er onafhankelijk toezicht op de besteding van de middelen geregeld.

Doelstelling 7: Er is een acceptabele administratieve belasting
Leidinggevenden van samenwerkingsverbanden vinden dat hun procedures rond ondersteuning eenvoudig en efficiënt zijn ingericht. Intern begeleiders en ondersteuningscoördinatoren vinden hun taken rond passend onderwijs nuttig en niet erg complex. Zij vinden deze taken wel tijdrovend. Leraren ervaren de registratie en uitvoering van procedures voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften als belastend.

Methoden
Voor het onderzoek is een panel van samenwerkingsverbanden opgebouwd, in zowel het primair als in het voortgezet onderwijs. Via dat panel zijn middels een getrapte steekproef verschillende betrokkenen benaderd: leidinggevenden van samenwerkingsverbanden, ondersteuners die zij in dienst hebben, schoolbesturen, professionals in de school, ouders, leerlingen en leerplicht- en beleidsambtenaren bij gemeenten. Alle betrokkenen kregen een vragenlijst voorgelegd rond de voor hen relevante doelstellingen.