De in het Regeerakkoord 2017 aangekondigde maatregelen voor zelfstandigen met een laag uurtarief in combinatie met een langere duur van de werkzaamheden of in combinatie met het verrichten van reguliere bedrijfsactiviteiten, betreffen ongeveer 10 tot 13 procent van alle zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) met zakelijke opdrachtgevers (in 2017 ongeveer 75 tot 100 duizend personen). De aangekondigde opt-out voor loonbelasting en werknemersverzekeringen betreft ongeveer 20 procent van alle zzp’ers met zakelijke opdrachtgevers (in 2017 ongeveer 150 duizend personen).

Het door zzp’ers bij opdrachtgevers in rekening gebrachte uurtarief is in het onderzoek gebaseerd op de vergoeding per uur, per geleverd product, per opdracht etc. van de laatst afgeronde opdracht of anders op de jaar- of maandomzet gedeeld door het aantal gewerkte uren. Bijna de helft van alle zzp’ers met zakelijke opdrachtgevers berekent een uurtarief van maximaal €50, ongeveer 13 procent heeft een uurtarief onder de €25, 6 procent onder de €15 en ongeveer 2 procent onder de €5 per uur.

Na aftrek van niet-arbeidsgerelateerde kosten, ligt voor de helft van alle zzp’ers met zakelijke opdrachtgevers het uurtarief onder de €38, voor de andere helft erboven. Niet-arbeidsgerelateerde kosten omvatten kosten voor goederen, grondstoffen en materialen, reiskosten en algemene bedrijfskosten. Deze kosten moeten van de door zzp’ers in rekening gebrachte vergoeding worden afgetrokken om te komen tot een vergoeding voor de ingezette arbeid van zzp’ers die vergelijkbaar is met de uurloonkosten van werknemers in loondienst. Het gemiddelde uurtarief na aftrek van niet-arbeidsgerelateerde kosten ligt bij zzp’ers met zakelijke opdrachtgevers op €58. Voor een kwart ligt dat uurtarief onder de €21, voor 10 procent onder de €10. De verschillen tussen sectoren zijn groot. Sectoren waar zzp’ers met zakelijke opdrachtgevers relatief lage uurtarieven na aftrek van niet-arbeidsgerelateerde kosten ontvangen zijn post en koeriers, personenvervoer over land, gezondheidszorg, beveili-ging en opsporing en logiesverstrekking.

In het Regeerakkoord 2017 zijn maatregelen aangekondigd om enerzijds (de inhuurder van) zelfstandigen meer Zekerheid te bieden dat er geen sprake is van een dienstbetrekking en anderzijds om schijnzelfstandigheid (vooral aan de onderkant) te voorkomen. In 2017 waren er meer dan 1,2 miljoen zzp’ers actief in Nederland. In dit rapport is onderzocht wat de karakteristieken zijn van zzp’ers op wie de aangekondigde maatregelen betrekking zullen hebben. Daartoe is een grootschalige enquête gehouden onder zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers), op basis waarvan onder meer uurtarieven zijn afgeleid. Een belangrijk onderscheid dat wordt gemaakt is die tussen zzp’ers die werken voor zakelijke opdrachtgevers en zzp’ers die werken voor particuliere opdrachtgevers. De maatregelen uit het Regeerakkoord zien toe op het al dan niet kwalificeren van opdrachtgevers als werkgever, een vraagstuk dat vooral speelt bij zakelijke opdrachtgevers. Daarom wordt primair gerapporteerd over zzp’ers die hun laatst afgeronde opdracht hebben uitgevoerd voor een zakelijke opdrachtgever. Dat betreft ruim 60 procent van het totaal aantal zzp’ers in de enquête.