Het onderzoek
Nieuwkomerskinderen hebben het recht om zo snel mogelijk nadat zij Nederland zijn binnengekomen onderwijs te volgen. In de praktijk lukt dat niet altijd. Daarom is op 11 oktober 2023 de tijdelijke Wet Tijdelijke Nieuwkomersvoorzieningen in het onderwijs in werking getreden. Deze wet heeft drie belangrijke componenten: 1) een overlegplicht tussen schoolbesturen en gemeente, 2) de mogelijkheid om een tijdelijke nieuwkomersvoorziening (tnv) op te richten, 3) de minister kan besluiten tot het oprichten van een tnv (ambtshalve besluit), een unicum. SEO evalueert samen met Sardes deze wet voor het ministerie van OCW. Dit rapport is de eerste van drie rapporten. 

Resultaten
De focus van de eerste meting lag op de overlegplicht. Er zijn namelijk al veel bestaande overlegstructuren over het inrichten van onderwijs aan nieuwkomers, met diverse betrokken partijen. Schoolbesturen en gemeenten zonder nieuwkomersvoorziening zijn minder vaak betrokken. 85 procent van de gemeenten is op de hoogte van de overlegplicht, tegen 57 procent van de schoolbesturen. 

Daarnaast is vastgesteld dat er inderdaad onvoldoende onderwijsplekken voor nieuwkomerskinderen zijn. In het voortgezet onderwijs zijn de wachtlijsten een stuk hoger dan in het primair onderwijs, daar lijkt de problematiek het meest te spelen. Er zijn tot nu toe 5 tnv’s opgericht, waarvan 4 in het voortgezet onderwijs. 

Gebruikte methoden
Het onderzoek maakt gebruik van verschillende methoden: een enquête onder gemeenten en schoolbesturen, analyse van de toestemmingsformulieren en inrichtingsplannen, deskresearch van de wetsteksten en eerste resultaten van casestudies bij tnv’s.