Algemene economische impactanalyse HVP Nederland

Resultaten
Het resultaat van de analyse is een oordeel over de bijdrage die het HVP zal hebben voor economische en maatschappelijke verbeteringen in Nederland. De Nederlandse economie is hersteld van de coronacrisis en op korte termijn lijken de verwachtingen redelijk positief, maar wel onzeker. De macro-economische en sociale verwachtingen op de middellange en lange termijn zijn minder gunstig door een afkoelende economie tot 2030. De kwalitatieve economische impactanalyse is uitgevoerd voor alle 48 van de 49 voorgestelde maatregelen met een beoordeling van de verspreidingskanalen van de investeringen en hervormingen van het HVP en hun effecten op groeipotentieel en baancreatie. Daarnaast richt de kwalitatieve analyse zich op de sociale impact van het HVP, met speciale aandacht voor de verdere implementatie van de Europese pijler van sociale rechten (EPSR) en de verzachting van de negatieve impact van de coronacrisis. Verder is beoordeeld hoe de maatregelen de sociale en territoriale cohesie en de convergentie binnen de EU versterken en in hoeverre zij een structurele en duurzame impact hebben. Ten behoeve van het Nationaal Hervormingsprogramma (NHP) is ten slotte beschreven wat de impact op de Sustainable Development Goals (SDG’s) is en hoe de Europese Cohesiebeleidsfondsen bijdragen aan versterking van de Nederlandse economische structuur en samenleving. De kwalitatieve analyse biedt meer inzicht in de lange termijneffecten van het HVP. De algemene conclusie is dat het pakket een positieve bijdrage levert aan de structuur van de Nederlandse economie, maar dat deze bijdrage relatief gering is vanwege de beperkte omvang van het HVP.

Het onderzoek
Op basis van de regulering in de Europese Unie over de Herstel- en Veerkrachtfaciliteit beoordeelt de Europese Commissie de vormgeving en de effecten van een HVP voordat een financiële bijdrage uit het fonds wordt toegekend.  Om deze beoordeling op een transparante en uniforme wijze uit te voeren en te verzekeren dat het HVP bijdraagt aan de gestelde doelen en relevante eisen, legt de regulering de methodiek uit en heeft de commissie richtlijnen opgesteld om de EU-lidstaten te ondersteunen bij hun aanvraag.  Elk lidstaat wordt verplicht om een algemene impactanalyse van hun HVP op te stellen, die een consistent beeld presenteert van de economische en sociale impacts van het HVP, aangevuld met een inschatting van de macro-economische gevolgen. Dit rapport presenteert deze analyse in opdracht van het ministerie van Financiën en als hoofdstuk opgenomen in het HVP. Het eerste deel presenteert de resultaten van de kwalitatieve economische analyse uitgevoerd door Ecorys en SEO Economisch Onderzoek. Het tweede deel geeft een overzicht van de uitkomsten van een kwantitatieve impactanalyse uitgevoerd door het Centraal Planbureau naar de effecten op het bruto binnenlands product, de werkgelegenheid en het EMU-saldo.

Methode
In de eerste stap hebben onafhankelijke sectorexperts van Ecorys en SEO Economisch Onderzoek de beoordelingen van de afzonderlijke maatregelen uitgevoerd. Deze beoordelingen zijn vastgelegd in een gestandaardiseerde template. Het doel van het template is uniformiteit in de beoordelingen, het bewaken van de kwaliteit en het creëren van overzicht. Bij de beoordelingen baseren de experts zich op bestaande wetenschappelijke literatuur, beleidsonderzoek en expert judgement. Onder andere is gebruik gemaakt van relevante studies die het CPB op een rij heeft gezet, zoals de doorrekening van het Klimaatakkoord, de doorrekening van het Coalitieakkoord, de publicaties Keuzes in Kaart, Kansrijk Arbeidsmarktbeleid, Onderwijsbeleid, Mobiliteitsbeleid en Belastingbeleid, de beoordeling van aanvragen voor het Nationaal Groeifonds en de certificering van budgettaire ramingen. Voor de kwaliteitsbewaking is iedere template door tenminste twee personen beoordeeld. In de tweede stap zijn de effecten van afzonderlijke maatregelen geaggregeerd naar de componenten in het HVP. De sectorexperts van Ecorys en SEO Economisch Onderzoek hebben deze samenvoeging uitgevoerd. De effectiviteit en betrouwbaarheid van de effecten zijn per maatregel beoordeeld op de driepuntsschaal hoog, redelijk, beperkt. Ook het moment waarop het effect gerealiseerd wordt is gekwalificeerd als op korte of middellange en/of op lange termijn. De investeringen en de hervormingen zijn apart beoordeeld. De beoordelingsdimensies zijn gebaseerd op de EU-verordening van de Herstel- en Veerkrachtfaciliteit en de richtlijnen opgesteld door de Europese Commissie om lidstaten bij hun HVP te ondersteunen. Deze kwalitatieve impactanalyse beoordeelt de bredere welvaartseffecten van het HVP, omdat naast potentiële groei en banencreatie ook in kaart is gebracht wat de gevolgen zijn voor de sociale veerkracht, sociale cohesie, EPSR en schokbestendigheid.