Zorgverzekeraars ontvangen te veel compensatie voor niet-ingezeten buitenlandse seizoenarbeiders en te weinig voor overige niet-ingezetenen. Het verschil hiertussen is ongeveer vijfhonderd euro per verzekerdenjaar. De verevening tussen verzekeraars kan aanzienlijk beter, als de systematiek rekening houdt met het kenmerk buitenlandse seizoenarbeider. Per 2022 wordt het model hierop aangepast.

Om een gelijk speelveld te creëren en risicoselectie te voorkomen worden de kosten van zorgverzekeraars verevend. Verzekeraars krijgen een bedrag uit het vereveningsfonds dat afhangt van de kenmerken van hun verzekerdenpopulatie. Een verzekeraar met een relatief ongezond verzekerdenbestand wordt op deze manier gecompenseerd voor de hoge zorgkosten van zijn verzekerden.

Dit onderzoek laat zien dat verzekeraars voor niet-ingezeten (in het buitenland woonachtige) buitenlandse seizoenarbeiders per verzekerdenjaar ruim driehonderd euro meer compensatie ontvangen dan de zorgkosten die deze groep maakt. Voor overige niet-ingezetenen ontvangen verzekeraars juist bijna tweehonderd euro te weinig. Voor de groep niet-ingezetenen als geheel is de overcompensatie beperkt.

Door de overcompensatie van niet-ingezeten buitenlandse seizoenarbeiders te verdelen over overige niet-ingezetenen, verbetert de verevenende werking van het model voor niet-ingezetenen op verzekeraarsniveau aanzienlijk. Mede op basis van dit onderzoek voert de overheid deze oplossing voor model 2022 gefaseerd in. De verevenende werking kan nog beter, door een vereveningsmodel te schatten voor niet-ingezetenen op basis van hun daadwerkelijke zorguitgaven.

In verschillende eerdere onderzoeken is aangetoond dat buitenlandse seizoenarbeiders en mensen die niet in Nederland wonen worden overgecompenseerd in de risicoverevening. Sinds deze onderzoeken zijn er betere gegevens over de zorgkosten van deze groepen beschikbaar gekomen en het risicovereveningsmodel is in de afgelopen jaren veranderd. In opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft SEO Economisch Onderzoek daarom de overcompensatie van buitenlandse seizoenarbeiders en niet-ingezetenen opnieuw in kaart gebracht.

Naast het rapport is ook achtergrondnotitie beschikbaar met enkele aanvullende resultaten.