Evaluatie Regeldruk AMLD5

Onderzoek
SEO Economisch Onderzoek heeft in opdracht van het ministerie van Financiën de regeldruk van AMLD5-regelgeving onderzocht. Met AMLD5 is de anti-witwaswetgeving (Wwft) ook van toepassing op aanbieders van cryptodiensten, kunsthandelaren bij transacties vanaf 10 duizend euro en bemiddelaars bij huurcontracten van meer dan 10 duizend euro per maand. Om aan de regelgeving te voldoen, moeten deze partijen kosten maken. Deze regeldrukkosten staan centraal in dit onderzoek. De focus van het onderzoek ligt op aanbieders van cryptodiensten.

Resultaten
Voor de gehele cryptosector schatten wij dat de totale eenmalige kosten 3,2 tot 3,5 miljoen euro bedragen voor de gehele cryptosector. Onder andere het opstellen van beleid, procedures, de risicobeoordeling en de inrichting van ICT-systemen horen bij deze eenmalige kosten. De jaarlijks doorlopende kosten, zoals het uitvoeren van cliëntonderzoek en het melden van ongebruikelijke transacties, zijn hoger, maar de bandbreedte van de inschatting is ook wijder. De jaarlijks doorlopende kosten voor de gehele sector bedragen 7 tot 8 miljoen euro. Dit blijkt uit een extrapolatie van een enquête onder de cryptosector. De inschattingen betreffen waarschijnlijk een bovengrens van het werkelijke getal. De totale (door DNB gerealiseerde) toezichtkosten bedroegen 2,2 miljoen euro in 2021, deze komen bovenop de jaarlijks doorlopende kosten.

Deze regeldrukkosten zijn relatief gezien hoger voor kleine ondernemingen dan voor grote ondernemingen. Dat toont de onderstaande tabel, op basis van de kosteninschatting van kleine en grote crypto-ondernemingen.

Bij makelaars ging de introductie van AMLD5 waarschijnlijk gepaard met weinig extra regeldrukkosten, omdat maar een beperkt aantal makelaars hiermee te maken had. Bij kunsthandelaren heerst er onvrede over AMLD5 omdat de reikwijdte van de regelgeving voor hun sector substantieel is toegenomen.

Dit onderzoek doet geen uitspraak over de vraag of deze kosten te hoog of te laag zijn. Dat kan alleen beoordeeld worden in samenhang met een waardering van de maatschappelijke baten van het introduceren van AMLD5: het voorkomen van misbruiken van tegoeden en transacties in cryptovaluta voor criminele doeleinden. Zowel consolidatie als het ontstaan van een toetredingsbarrière hoeven geen ongewenst effect te zijn, maar kunnen gerechtvaardigd zijn in het licht van de publieke belangen die AMLD5 vertegenwoordigt. 

Methoden
Voor dit onderzoek hebben wij enquêtes uitgezet onder de bij DNB geregistreerde cryptopartijen, onder de leden van de Koninklijke Vereeniging van Handelaren in Oude Kunst (KVHOK) en onder de leden van VastgoedPro, VBO en de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM). Verder zijn marktpartijen, branche-/beroepsverenigingen, een juridisch expert, beleidsmakers en toezichthouders geïnterviewd.

Lees de Kamerbrief over dit onderzoek hier.