Monitor ondernemingsklimaat 2024; Tweede meting en doorontwikkeling

Onderzoek
Het ministerie van Economische Zaken (EZ) heeft SEO Economisch Onderzoek (SEO) en het Amsterdam Centre for Business Innovation (ACBI) gevraagd een tweede meting van de Monitor Ondernemingsklimaat uit te voeren. Deze monitor, in 2023 ontwikkeld door SEO en ACBI, biedt periodiek een evenwichtig en actueel overzicht van de mogelijkheden en knelpunten voor bedrijven om succesvol te ondernemen in Nederland en zodoende bij te dragen aan economische groei en duurzame welvaart. De monitor brengt de waardering vanuit het bedrijfsleven, inzichten uit internationale ranglijsten en feitelijke indicatoren over het ondernemingsklimaat samen. Daarvoor wordt zowel naar het ondernemingsklimaat in het algemeen als naar veertien specifieke dimensies gekeken. In deze tweede meting ligt de nadruk op de ontwikkelingen in het ondernemingsklimaat door de tijd heen.

Resultaten
Het Nederlandse ondernemingsklimaat wordt door bedrijven nog met een krappe voldoende beoordeeld, en internationaal gezien blijft Nederland bij de wereldtop horen. Er is echter wel sprake van een dalende trend. Dit geldt zowel voor de waardering van bedrijven voor het ondernemingsklimaat, als voor de internationale concurrentiepositie. De waardering vanuit bedrijven daalt vooral voor de energie-infrastructuur, beschikbaarheid van talent, belastingklimaat en faciliterende wetgeving. In internationaal opzicht zakt Nederland op beschikbaarheid van durfkapitaal en gekwalificeerd personeel, een langetermijnvisie van de overheid, marktverstoringen door subsidies en politieke stabiliteit. De kwaliteit van leven, digitale-, kennis- en fysieke infrastructuur en de nabijheid van belanghebbenden scoren structureel hoog.

De kernbevindingen op een rij:

• Bedrijven waarderen het Nederlandse ondernemingsklimaat gemiddeld met een 6,0.
• Vooral de waardering van de energie-infrastructuur, aanwezigheid talent, belastingklimaat en faciliterende wetgeving daalt.
• Faciliterende wetgeving en voorspelbaarheid overheidsbeleid vormen de belangrijkste verbeterpunten voor het Nederlandse ondernemingsklimaat.
• Pushfactoren spelen belangrijke rol voor bedrijven die verplaatsing overwegen.
• Nederland behoort tot de wereldtop, maar vertoont een dalende trend in de afgelopen jaren.
• Nederland verliest mondiaal terrein, maar behoudt ten opzichte van Westerse referentielanden vaker zijn positie.
• Bevindingen sluiten grotendeels aan bij feiten en cijfers over actuele thema’s, zoals aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt, toegenomen regeldruk en  netcongestie in grote delen van Nederland.