Moeilijk vervulbare vacatures
Bijna 10 procent van alle vacatures die in het 3e en 4e kwartaal van 2023 zijn geplaatst staat langer dan drie maanden openstaat. In de gehele publieke sector is dit zes procent. Onder deze ‘kraptefuncties’ vallen bijvoorbeeld beleidsadviseurs, juristen, en technische vakkrachten. Ook hadden gemeenten voor de realisatie van de woningbouwopgave in het eerste halfjaar van 2024 veel financieel specialisten en specialisten ruimtelijke ordening/milieu nodig.

Potentieel aanbod
Er werken relatief veel zorgspecialisten, technische vakkrachten en zorgverleners in dezelfde functiegroepen buiten gemeenten. Via zij-instroom zouden zij vacatures voor deze kraptefuncties kunnen invullen. Voor beleidsadviseurs en juristen is er minder aanbod buiten gemeenten. Juristen zijn over het algemeen dun gezaaid en beleidsadviseur is een typisch ‘overheidsberoep’. Gemeenten zouden hier bijvoorbeeld buiten hun provincie kunnen werven of vacatures kunnen vervullen op basis van vaardigheden in plaats van formele eisen.

Het potentiële aanbod bestaat daarnaast uit werkzoekenden, waaronder werklozen, net-afgestudeerden, en mensen in-between-jobs. Vooral voor mbo-functies is er veel potentieel aanbod onder werkzoekenden. Voor hbo-en wo-functies is er daarentegen minder aanbod onder deze groep. Hier geldt ook dat gemeenten buiten de eigen provincie moeten werven of hun secundaire arbeidsvoorwaarden moeten benadrukken.

Handelingsperspectieven
Omdat er voor enkele functiegebieden relatief weinig direct inzetbaar arbeidspotentieel in andere sectoren werkt, moeten gemeenten breder kijken naar hun werving en arbeidsvoorwaarden:

  • Werven op basis van vaardigheden in plaats van opleidingsachtergrond;
  • Minder eisen stellen aan werkervaring;
  • Inzetten op het belang van werken voor de publieke zaak;
  • De (relatief) goede secundaire arbeidsvoorwaarden benadrukken;
  • Werknemers hoger inschalen;
  • Werven buiten de regio;
  • Meer inzetten op bij- en omscholing.

Naast breder kijken naar werving en selectie, kunnen gemeenten ook proberen vacatures te voorkomen. Ze kunnen inzetten op personeelsbehoud, investeren in arbeidsbesparende technologie en administratieve lasten aanpakken. Ook UWV constateert dat personeelstekorten om creatieve oplossingen vragen.

Het onderzoek is te lezen via de website van A&O fonds Gemeenten.