Zonder internationalisering uit balans?

Het onderzoek 
Het aantal internationale studenten in het Nederlandse hoger onderwijs is in het afgelopen decennium gestegen. Dat heeft zowel positieve als negatieve gevolgen. De universiteiten zien noodzaak om de internationalisering beter in balans te brengen om de negatieve impact ervan te beteugelen. Ook in de politiek waren er zorgen, wat heeft geleid tot het wetsvoorstel Internationalisering in balans (WIB). In opdracht van vijf brede universiteiten in de Randstad (Erasmus Universiteit Rotterdam, Universiteit Leiden, Universiteit Utrecht, Universiteit van Amsterdam, Vrije Universiteit Amsterdam) heeft SEO gekeken naar de economische impact van de WIB door de inperking van het aantal internationale studenten. 

Resultaten
De economische impact van minder internationale studenten in de Randstad is een bbp-verlies van 3,9 tot 4,8 miljard euro. De bandbreedte komt vooral voort uit onzekerheid over de kans dat internationale studenten op lange termijn in Nederland blijven werken. Zo’n 82 procent van het bbp-effect valt binnen de Randstad, de overige 18 procent daarbuiten. Naast de effecten op de arbeidsmarkt en de daarmee samenhangende bbp-effecten, zijn er nog meer (economische) effecten van minder internationale studenten, zoals het negatieve effect op het vestigingsklimaat, de gevolgen voor de woningmarkt, een netto besparing voor de rijksoverheid door uitgespaarde kosten sociale voorzieningen en onderwijs en misgelopen belastinginkomsten, en gevolgen voor onder andere onderwijskwaliteit en toegankelijkheid. 

Methoden
Via bronnenstudie is de bestaande kennis over de gevolgen van internationalisering in kaart gebracht. De kwantitatieve, economische effecten zijn berekend aan de hand van een inschatting van de gevolgen voor het aantal internationale studenten door de WIB (specifiek de Toets Anderstalig Onderwijs, of TAO). Dit scenario is opgesteld door de vijf universiteiten aan de hand van eigen berekeningen van de gevolgen. Op basis van de CBS Microdata is de blijfkans, arbeidsparticipatie en het verdiende loon van internationale studenten in kaart gebracht en met een input-outputanalyse zijn vervolgens de economische gevolgen in termen van bbp berekend. Er zijn meerdere gevoeligheidsanalyses gedaan die de onderliggende aannames hebben getoetst. 

Recente ontwikkelingen en media-aandacht
Tijdens het onderzoek heeft de minister aangekondigd bereid te zijn onder voorwaarden de Toets Anderstalig Onderwijs (TAO) voor bestaand aanbod te laten vervallen. Dat is in reactie op de zelfregieplannen van de universiteiten, waarin maatregelen zijn opgenomen om de internationalisering zelf weer in balans te brengen. Zij gaan gerichter sturen op de instroom [link] van internationale studenten en willen de Nederlandse taal een stevigere rol geven in opleidingen. Ook is de instroom van internationale studenten in recente jaren al afgenomen. 

Op 10 oktober is een interview verschenen in het Financieel dagblad [link] met Annelien Bredenoord, voorzitter van het college van bestuur van de Erasmus Universiteit Rotterdam, over het onderzoek. 

Infographic