Resultaten
Achtergrondschets
De basis van de evaluatie van het Experiment Ruimte in Onderwijstijd (ERiO) wordt gevormd door de achtergrondschets, waarin uiteengezet is welke veranderingen worden verwacht, welke gevolgen dat heeft voor scholen en leraren, leerlingen en hun ouders en binnen welke context die veranderingen plaatsvinden (zie figuur hieronder).

 

Geplande veranderingen voor scholen
De meeste scholen willen afwijken van de landelijk vastgestelde vakanties. Afwijken van de 5-daagse schoolweek is vaker een afgeleide van het flexibel kunnen opnemen van vakanties dan een op zichzelf staande interventie. De inzet van onbevoegden voor de klas is nog niet gestart, al zijn 7 scholen dat wel van plan.

Proces van planvorming en invoering
De meeste scholen doen mee aan ERiO om ouders en personeel meer flexibiliteit te bieden, vooral met betrekking tot het opnemen van vakantie. Het proces van planvorming, indienen en in sommige gevallen invoering en uitvoering verloopt soepel volgens schoolleiders, personeel en ouders. Betrokkenen worden geïnformeerd en aan de inspraakverplichting wordt voldaan

Stand van zaken volgens onderwijspersoneel
Deelname aan het experiment heeft een breed draagvlak bij het onderwijspersoneel. Ze voelen zich voldoende toegerust om aan de veranderende omstandigheden te voldoen en verwachten positieve effecten voor zowel de leerlingen als voor henzelf, al is werkdruk een punt van aandacht. Schoolleiders delen de optimistische verwachtingen.

Stand van zaken volgens ouders
Het gros van de ouders is (heel) tevreden over de flexibele schoolvakanties en afwijking van de 5-daagse schoolweek. Ze verwachten dan ook positieve effecten, vooral voor het gezinsleven. Ook verwacht de meerderheid positieve gevolgen voor de onderwijskwaliteit, al zijn er wel wat zorgen over de inhaalklassen en de werkdruk van leraren.

Het onderzoek
Per 1 augustus 2020 is een nieuw experiment van start gegaan in het basisonderwijs: het Experiment Ruimte in Onderwijstijd (ERiO). De 20 deelnemende scholen mogen op 3 punten afwijken van de wetgeving rondom onderwijstijd:

  1. Afwijken van de landelijk vastgestelde vakanties;
  2. Afwijken van de 5-daagse schoolweek;
  3. Afwijken van een gedeelte van de onderwijsbevoegdheid: maximaal tien procent van de onderwijstijd kan door een andere professional dan een leerkracht basisonderwijs worden ingevuld.

Het experiment wordt tot en met 2025 gemonitord en geëvalueerd. Het onderzoek bestaat uit drie delen: een procesevaluatie die kijkt naar de manier waarop de scholen invulling geven aan de ruimte in onderwijstijd, een opbrengst- en effectevaluatie die achterhaalt of de beoogde doelen van het experiment worden behaald en een verklarende evaluatie die in kaart brengt waarom het experiment al dan niet succesvol is. 

Gebruikte methode
Het onderzoek hanteert een mixed methods benadering en bestond voor deze rapportage uit de volgende onderdelen:

  1. analyse van relevant onderzoek en beleidsstukken van de regeling ERiO;
  2. analyse van de ingediende plannen door deelnemende scholen;
  3. interviews met schoolleiders van de deelnemende scholen;
  4. online enquête onder het onderwijspersoneel werkzaam op de deelnemende scholen;
  5. online enquête onder ouders van leerlingen op de deelnemende scholen.