De beloning van curatoren bij lege boedels

De Universiteit Leiden en SEO Economisch Onderzoek hebben  in opdracht van het WODC  onderzoek gedaan naar betaling van curatoren. Het onderzoek vloeit voort uit een probleem waar de Hoge Raad en de praktijk al langer op wijzen. Namelijk dat faillissementscuratoren zijn aangesteld in een faillissement dat onvoldoende middelen bevat om hun werkzaamheden te betalen. Dit zijn de zogenoemde ‘lege boedels’. Het onderzoek geeft inzicht hoe vaak er sprake is van een tekort in de failliete boedel om het salaris van de curator uit te betalen. En hoe hoog dat tekort gemiddeld gesproken is per faillissement. Ook biedt het een inventarisatie van mogelijke oplossingen.

Het blijkt dat in ongeveer een kwart van de faillissementen het salaris van de curator niet of niet volledig kan worden betaald. Het totale bedrag aan onbetaald gebleven salarissen bedraagt per jaar gemiddeld bijna 8 miljoen euro. De standaardwerkzaamheden die curatoren verrichten gaan bijvoorbeeld om een inventarisatie van de bezittingen en schulden van een onderneming, een eerste inventarisatie van eventuele onregelmatigheden en de communicatie met een bestuurder en het personeel. Deze werkzaamheden nemen bij faillissementen van bedrijven gemiddeld ongeveer 20 uur in beslag.

De te lage compensatie leidt er ook vaak toe dat curatoren de ruimte niet hebben om (vermoedens van) fraude te onderzoeken of aan te pakken. Zie ook een eerder onderzoek van het WODC, uitgevoerd door Regioplan. Over hoeveel uur er gemiddeld nodig is voor nader onderzoek naar en de aanpak van onregelmatigheden, misbruik en fraude geeft het onderzoek geen uitsluitsel.

Aanbevelingen
De onderzoekers doen een aantal aanbevelingen om het probleem rondom de financiering van curatoren op te lossen. Deze aanbevelingen vormen een combinatie van verschillende oplossingsrichtingen, die gezamenlijk als het meest geschikt en rechtvaardig worden beschouwd. Daarbij wordt verwacht dat meerdere betrokken partijen een bijdrage leveren, zodat de lasten niet bij één enkele partij terechtkomen. De aanbevolen oplossingsrichtingen zijn:

• Drempel voor uitspreken faillissement
• Gegarandeerde basisfinanciering voor curatoren
• Betere financiële ondersteuning van curatoren bij fraudeonderzoek