Het proces van stagematching in het mbo

Het onderzoek
Mbo-studenten met een migratieachtergrond hebben vaak meer moeite met het vinden van een geschikte stageplaats dan studenten zonder migratieachtergrond. In deze gevallen is vaak ook sprake van stagediscriminatie. Als oplossing voor het voorkomen van stagediscriminatie wordt vaak verwezen naar de mogelijkheid om scholen verantwoordelijk te maken voor de matching van student en leerbedrijf. De gedachte is daarmee mogelijke stagediscriminatie in het proces te voorkomen.

Dit onderzoek naar het proces van stagematching in het mbo zal antwoord geven op de vraag ‘Welke elementen van het stagematchingsproces zijn bepalend in het tegengaan van stagediscriminatie?’. Het onderzoek – dat SEO in samenwerking met het Verwey-Jonker Instituut uitvoert – maakt deel uit van het NRO-onderzoeksprogramma ‘Gelijke kansen richting de toekomst’ waarin de versterking van de arbeidsmarktpositie van studenten met een migratieachtergrond centraal staat. Dit rapport bevat de eerste resultaten van het onderzoek en geeft inzicht in de verschillende werkwijzen die scholen hanteren om studenten naar een stageplaats te begeleiden.

Resultaten
Middels een enquête onder ruim 800 stagecoördinatoren brengt dit rapport in beeld hoe mbo-scholen hun studenten naar een stageplaats begeleiden. Respondenten geven voor elk van de drie fases van het matchingsproces aan welke rolverdeling tussen student, school en leerbedrijf bij hun opleidingen geldt. Het gaat er dan om of de school bij het vinden van een stageplaats, bij het contact met het leerbedrijf, en bij de plaatsing en selectie haar studenten voornamelijk voorbereidt, hen begeleidt, of dat de school zelf geheel verantwoordelijk is voor die fase.

In de meeste gevallen geldt dat het leerbedrijf zelf de selectie en plaatsing van bol-studenten bepaalt. Matching van student en leerbedrijf door de school zelf komt vrijwel alleen in de sector Zorg, welzijn en sport voor, en komt in de regel minder vaak voor bij opleidingen met een groter aandeel studenten met een migratieachtergrond.

Het versterken van gelijke kansen voor studenten wordt door stagecoördinatoren vaak genoemd als voordeel van stagematching door de school, maar tegelijkertijd benoemen ze dat het ook ten koste kan gaan van het leerproces van studenten. Stagecoördinatoren van opleidingen waar het leerbedrijf de selectie bepaalt, wijzen er bovendien op dat bedrijven mogelijk afhaken en minder stageplaatsen aanbieden als zij zelf niet hun stagiair kunnen kiezen. Stagecoördinatoren zijn het er ook niet over eens in hoeverre stagematching door de school helpt om een betere match te realiseren. Deels wordt beredeneerd dat de school zowel student als leerbedrijf goed kent, waardoor eisen en wensen van beide beter op elkaar afgestemd kunnen worden. Anderen geven juist aan dat de school de student lang niet altijd goed kent en dat matchen van student en leerbedrijf een gespecialiseerde taak is die niet elke begeleider kan waarmaken.

Stagediscriminatie komt volgens stagecoördinatoren minder vaak voor bij opleidingen waar de school de student selecteert en bij opleidingen met minder studenten met een migratieachtergrond. Opleidingen waar de selectie van studenten bij het leerbedrijf is belegd, zetten vaker andere instrumenten in om de kans op een succesvolle match te bevorderen en de kans op stagediscriminatie te verkleinen. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om een eigen netwerk van leerbedrijven van de school waar studenten mee in contact kunnen komen voor het vinden van een stageplaats, maar ook om het geven van sollicitatietraining en het organiseren van een stagemarkt.

Het is dus van belang om de verdeling van verantwoordelijkheden in het matchingsproces in samenhang te zien met andere maatregelen die scholen kunnen inzetten in de begeleiding en ondersteuning van studenten voor, tijdens en na de stage.

Methode
Op basis van een literatuurstudie en gesprekken met het veld is een vereenvoudigd model gemaakt  van het proces van stagematching en de verdeling van verantwoordelijkheden tussen student, school en leerbedrijf hierin. Met medewerking van de MBO Raad is een enquête ontwikkeld en uitgezet onder stagecoördinatoren in het mbo om de praktijk van stagematching binnen (verschillende) mbo-opleidingen in beeld te brengen.

Lees hier de Kamerbrief over dit onderzoek.