Internationale verdienkansen in de energietransitie

Onderzoek 
Het handelsbeleid van het ministerie van Buitenlandse Zaken ondersteunt ondernemers bij verschillende fasen van internationalisering met financieringsinstrumenten en inzet van economische diplomatie via netwerken, informatievoorziening en belangenbehartiging. Daarbij geeft het beleid prioriteit aan kansen op het gebied van vergroening. Om haar instrumenten effectief in te zetten, heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken aan SEO Economisch Onderzoek gevraagd een verkenning uit te voeren naar de internationale verdienkansen binnen de energietransitie. 

Resultaat 
Het onderzoek heeft acht sectoren geïdentificeerd waarin voor Nederlandse bedrijven internationaal kansen liggen: 

• Waterstofhandel 
• Waterstoftoepassingen 
• Biobrandstoffen 
• Wind op Zee 
• Specialistische zonnepanelen 
• Batterijen 
• Laadinfrastructuur 
• Afvang en opslag van CO2  

Voor elk van deze sectoren geldt dat er in Nederland een cluster van bedrijven is dat technisch voorop loopt. Dit biedt kansen om ook elders bij te dragen aan de energietransitie en zo aan verschillende sustainable development goals.  

Tegelijkertijd kennen de sectoren aanzienlijke verschillen. Soms is enerzijds sprake van reeds goed ontwikkelde markten (wind op zee, biobrandstof), terwijl op ander terreinen wel kansen liggen maar onzekerheden groter zijn (waterstofhandel– en toepassingen). Daarnaast geldt voor verschillende sectoren dat de Nederlandse positie momenteel nog bescheiden is, maar dat kansrijke innovaties plaatsvinden (specialistische zonnepanelen, batterijen en CO2-opslag). Tot slot is de markt voor laadinfrastructuur van bescheiden omvang, maar kennen Nederlandse bedrijven daarbinnen een sterke positie. 

Het ministerie van Buitenlandse Zaken en overheidsbeleid in meer brede zin kan via verschillende instrumenten bijdragen aan de verdere internationale ontwikkeling van deze kansrijke sectoren. 

Methode 
Binnen het onderzoek zijn eerst zes verschillende energiesectoren geselecteerd voor verdieping met bureauonderzoek en interviews (elektriciteit, industrie, mobiliteit, landbouw, gebouwde omgeving en waterstof). Vervolgens is binnen deze sectoren gekeken op welke onderdelen internationale verdienkansen liggen. Daarbij is gebruik gemaakt van verschillende data, zoals het aantal patenten en de relatieve exportpositie binnen een sector, en van interviews met een ruim aantal experts. Bij verdienkansen is in de eerste plaats gekeken naar kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven, maar is eveneens aandacht besteed aan de bijdragen die sectoren kunnen leveren aan de Sustainable Development Goals en CO2-reductie. Dit resulteerde in acht kansrijke sectoren. Deze zijn vervolgens verder uitgediept waarbij steeds is gekeken naar kansen en bedreigingen en naar welke rol het Nederlandse beleid kan spelen, met specifiek aandacht voor het handelsinstrumentarium.