Kapitaalmarktonderzoek Oost-Nederland; Vraag en aanbod van externe financiering in het MKB

Het onderzoek
In eerdere kapitaalmarktonderzoeken voor de regio Oost-Nederland werd tweemaal een hoger kapitaalaanbod dan kapitaalvraag vastgesteld (positief financieringsgat). In deze eerdere studies bleek met name in Gelderland aanbodruimte te bestaan, waar de kapitaalmarkt van Overijssel nagenoeg in evenwicht bleek. In de startupfase werd een hogere vraag dan aanbod (negatief financieringsgat) genoteerd, terwijl in de volwassen fase het tegenovergestelde geldt.

Om een actueel inzicht in de kapitaalmarkt van Oost-Nederland te verkrijgen hebben de provincies Overijssel en Gelderland SEO gevraagd een nieuw kapitaalmarktonderzoek uit te voeren. Daarbij wordt onder meer onderscheid gemaakt in de verschillende levensfasen (startup, groeifase, volwassen) van bedrijven, de kapitaalstructuur (eigen en vreemd vermogen) en ticketgrootte. Daarnaast wordt aandacht besteed aan het financieringsaanbod en de financieringsbehoeften gerelateerd aan duurzaamheid en/of circulaire economie.

Resultaten
Het jaargemiddelde aanbod van extern kapitaal voor ondernemers in Oost-Nederland bedraagt circa 5,0 miljard euro. Ongeveer twee derde deel hiervan (3,2 miljard euro) is beschikbaar in Gelderland, terwijl ongeveer één derde deel (1,8 miljard euro) beschikbaar is in Overijssel. Het aanbod bestaat voornamelijk uit vreemd vermogen (70 procent), met banken als belangrijkste kapitaalverschaffers. Het overige deel (30 procent) betreft eigen vermogen, grotendeels verstrekt door private equity-partijen.

De totale vraag naar kapitaal vanuit bedrijven in Oost-Nederland is ongeveer 3,8 miljard euro. Daarvan is 60 procent (2,3 miljard euro) afkomstig van bedrijven gevestigd in Gelderland en 40 procent (1,5 miljard euro) van bedrijven gevestigd in Overijssel. Van alle bedrijven in Oost-Nederland heeft naar schatting 23 procent zich georiënteerd op de kapitaalmarkt en heeft naar schatting 16 procent daadwerkelijk een aanvraag ingediend. Van de aanvragen wordt 82 procent goedgekeurd. Met uitzondering van de 16 procent van de bedrijven die een aanvraag indient, komt dit redelijk overeen met het beeld van heel Nederland dat ontstaat uit de Financieringsmonitor 2024 (CBS, 2025). Het aandeel mkb-bedrijven dat een financieringsaanvraag doet in Nederland is 7 procent.

Gebruikte methoden
Voor dit onderzoek is gebruikgemaakt van bureauonderzoek waarin gegevens zijn verzameld uit openbare bronnen, waaronder rapporten, databanken en publicatie van relevante organisaties zoals DNB en het CBS, maar ook brancheorganisaties. Daarnaast is een reeks gesprekken gevoerd met relevante stakeholders zoals de regionale ontwikkelingsmaatschappij, banken en brancheorganisaties. Verder is een enquête verspreid onder bedrijven in de regio.