Slotmobiliteit op Schiphol

Resultaten
Slotmobiliteit komt beperkt voor op Schiphol en slothandel wordt niet gefaciliteerd. Slothandel is het uitwisselen of overdragen van slots met (monetaire) compensatie. Tussen 2018 en 2024 werd 2 tot 3 procent van het totale aantal slots tussen maatschappijen uitgewisseld. Slots worden vooral uitgewisseld tussen maatschappijen die tot dezelfde luchtvaartgroep behoren. Daarnaast worden slots uitgewisseld voor het uitvoeren van een gezamenlijke operatie (joint operation). Fusies en overnames zijn slechts sporadisch aanleiding voor het uitwisselen van slots. Het effect van slotmobiliteit op de marktwerking is momenteel beperkt. Het faciliteren van slothandel kan potentieel een positieve invloed heeft op het stimuleren van markttoegang, concurrentie en een efficiënte verdeling van de schaarse luchthavencapaciteit. Het borgen van voldoende slotmobiliteit wordt belangrijker naarmate de schaarste op Schiphol verder toeneemt. Slothandel kan ook een negatief effect hebben op de markttoegang, omdat er minder slots terugkeren in de slotpool – waar nieuwe toetreders voorrang op hebben – en doordat de slots voor – kleinere – nieuwe toetreders mogelijk minder makkelijk te financieren zijn. Onzekerheid over het eventueel uit de markt halen van slots met historische aanspraak op Schiphol maakt het voor luchtvaartmaatschappijen lastig om de waarde van een slot te bepalen en kan een barrière vormen om slots te verhandelen. Om deze reden is het draagvlak voor het faciliteren van slothandel momenteel beperkt onder luchtvaartmaatschappijen.

Onderzoek
Slotcapaciteit op Schiphol is en blijft in de toekomst naar verwachting schaars. Daardoor is er weinig ruimte voor toetreding van luchtvaartmaatschappijen en/of groei van al aanwezige aanbieders. In opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat hebben SEO Economisch Onderzoek (SEO), To70, Beelining en het Internationaal Instituut voor Lucht- en Ruimterecht (IIASL) onderzoek gedaan naar de stand van zaken rondom slotmobiliteit op Schiphol en de effecten van het eventueel faciliteren van verschillende vormen van slothandel, rekening houdend met het voorgestelde capaciteitsplafond op Schiphol.

Methodiek
De analyse is gebaseerd op een literatuurstudie naar de effecten van slotmobiliteit op de marktwerking en de economische waarde van slots. De huidige slotmobiliteit op Schiphol is geanalyseerd op basis van data van de slotcoördinator ACNL. Daarbij is ook een vergelijking gemaakt met de slotmobiliteit op luchthavens in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Het draagvlak voor slothandel is onderzocht door middel van interviews met meerdere stakeholders en sectorpartijen. Tenslotte is een analyse uitgevoerd naar de voor- en nadelen van verschillende implementatievormen van slothandel.