Doorwerking en herstel van een onverwacht valse start op de arbeidsmarkt

Het onderzoek
Het onderzoek vergelijkt de ontwikkeling van de arbeidsmarktpositie (baankansen en reële uurlonen) en mentale gezondheid (GGZ-gerelateerd medicijngebruik) van jongeren die vlak voor (eind 2019) of tijdens (eind 2020) de coronapandemie de arbeidsmarkt betreden met die van jongeren uit eerdere cohorten (2015-2018) tot maximaal vier jaar na uitstroom. Het onderzoek is een vervolg op eerder onderzoek naar de arbeidsmarktintrede van jongeren, al dan niet in crisistijd: De impact van de coronapandemie op de overgang onderwijs-arbeidsmarkt en Naar een betere startpositie op de arbeidsmarkt.

Resultaten
De coronapandemie heeft geen langetermijnimpact op de arbeidsmarktpositie en mentale gezondheid van jongeren die vlak voor (eind 2019) of tijdens (eind 2020) de pandemie de arbeidsmarkt betreden. Hoewel jongeren uit cohort 2018-2019 tijdens de eerste twee lockdowns een (dubbele) dip in baankansen ondervinden, zijn deze ruim vier jaar na uitstroom hersteld tot op het niveau van jongeren uit eerdere cohorten. Jongeren uit cohort 2019-2020 hebben ruim drie jaar na uitstroom zelfs hogere baankansen in vergelijking met jongeren uit eerdere cohorten wat waarschijnlijk wordt gedreven door een krappere arbeidsmarkt en forse steunpakketten tijdens de pandemie. De reële uurlonen zijn voor beide cohorten jongeren op peil gebleven ten opzichte van eerdere cohorten, ondanks een tijdelijke daling door hoge inflatie in 2022 en 2023. Het GGZ-gerelateerde medicijngebruik is vrijwel gelijk aan eerdere cohorten, met slechts een tijdelijke dip voor cohort 2018-2019 aan het begin van de pandemie, mogelijk als gevolg beperkte zorgtoegang.

Gebruikte methode
De langetermijnontwikkeling van de arbeidsmarktpositie en gezondheid van jongeren is in kaart gebracht op basis van CBS Microdata. De arbeidsmarktpositie is gemeten aan de hand van baankansen en reële uurlonen en mentale gezondheid is gemeten aan de hand van GGZ-gerelateerd medicijngebruik. De empirische analyse vergelijkt de uitkomsten van jongeren die vlak voor (cohort 2018-2019) of tijdens (cohort 2019-2020) de coronapandemie de arbeidsmarkt betreden met die van jongeren uit de twee meest recente pre-pandemische cohorten (cohort 2014-2015 tot en met cohort 2017-2018) tot maximaal vier jaar na uitstroom. De empirische analyse houdt rekening met cohort- en tijdseffecten en persoonskenmerken. Hoewel de impact van de pandemie door gelijktijdige veranderingen in wet- en regelgeving, conjunctuur, overheidssteun en inflatie niet causaal vast te stellen is, biedt de analyse inzicht in afwijkende (coronaspecifieke) trends in vergelijking met eerdere cohorten tot vier jaar na uitstroom.