Problematische schulden; Internationale verkenning beleidsinterventies

Het onderzoek 
Het doel van dit onderzoek is om inzicht te geven in het beleid in relatie tot problematische schulden in België, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk (VK) en Zweden. Deze inzichten kunnen beleidslessen voor Nederland bieden. In het onderzoek worden de wet- en regelgeving omtrent problematische schulden in deze vijf landen in kaart gebracht. Hierbij wordt specifiek gekeken naar het beleid met betrekking tot het ontstaan, invorderen en oplossen van problematische schulden. Daarnaast worden recente interventies omtrent beleid en de omvang van (problematische) schulden in deze landen geanalyseerd.   

Methode
Het onderzoek is uitgevoerd door middel van een bureaustudie op basis van analyse van wetgeving, beleidsstukken, beleidsevaluaties, beleidsonderzoeken en wetenschappelijke literatuur. Om geaggregeerde data over de omvang van problematische schulden in kaart te brengen zijn verschillende internationale en nationale databronnen gebruikt. 

Resultaten
De onderzochte landen kennen vergelijkbare wet- en regelgeving met betrekking tot het ontstaan, innen en oplossen van schulden. De specifieke vormgeving van de wetgeving varieert echter wel tussen de landen. Hieruit kunnen zeven beleidslessen voor Nederland worden getrokken: 

1. Bied vroege hulp bij het ontstaan van problematische schulden met toegankelijke en goed vindbare regelingen, zoals in België en Zweden;
2. Zet in op een integrale registratie van schulden, waardoor het realiseren van het bestaansminimum beter mogelijk wordt, zoals in België en Zweden;
3. Laat de AVG hiervoor niet belemmerend zijn. Alle onderzochte landen laten zien dat dit onnodig is. In België en Duitsland zijn controles ingesteld om te verifiëren of de gegevens voor de beoogde doeleinden worden gebruikt;
4. Zet in op financiële educatie vanaf jonge leeftijd, zoals in Zweden;
5. Voorkom oplopende incassokosten door een maximum in te stellen (België) of een time-out (het VK);
6. Maak schuldsanering aantrekkelijker door meer mogelijkheden om bij te verdienen (Duitsland en Zweden) en het vooruitzicht van een snelle sanering (het VK);
7. Vergroot de efficiëntie en effectiviteit van schuldhulpverlening door een meer centrale uitvoering, zoals in Zweden. Hierdoor werken instanties minder langs elkaar heen en is er overzicht.