Resultaten
De WKR als systeem is doeltreffend en deels doelmatig. Door de WKR kunnen werkgevers bepaalde vergoedingen, verstrekkingen en terbeschikkingstellingen vrijstellen van loonheffingen en dat draagt bij aan het beleidsdoel. De WKR regelt wat het dient te regelen en dat is doeltreffend. Uit de enquête en interviews volgt dat de WKR als complex wordt ervaren, waardoor het doelbereik minder dan optimaal is. De complexiteit en de daarbij behorende administratieve lasten voor werkgevers en de Belastingdienst is tegelijkertijd het belangrijkste aandachtspunt voor doelmatigheid. Uit de internationale vergelijking blijkt eveneens dat andere systemen complexiteit en hoge administratieve lasten kennen. 

De vrije ruimte is deels doeltreffend en deels doelmatig. De vrije ruimte heeft als doelstellingen het verminderen van administratieve lasten, het verlagen van de lasten op arbeid, het ondersteunen van het mkb en het bijdragen aan de overkoepelende doelstelling van de WKR. De vrije ruimte is deels doelmatig in het verminderen van administratieve lasten en in het bijdragen aan het overkoepelende doel van de WKR. De vrije ruimte is ondoelmatig in het verlagen van de lasten op arbeid en in het ondersteunen van het mkb. Omdat dit secundaire beleidsdoelen zijn weegt dit niet zwaar genoeg om de vrije ruimte als ondoelmatig te bestempelen. 

Andere onderdelen in deze evaluatie dragen bij aan het bijbehorende beleidsdoel, maar door de complexiteit zijn die onderdelen ook niet volledig doelmatig. 

Ten aanzien van de WKR volgen uit deze evaluatie de volgende aanbevelingen:  

  1. Schaf de eerste schijf van de vrije ruimte af. Deze is ondoelmatig omdat het voordeel ook bij het niet-mkb terechtkomt;  
  2. Schaf de vrijstelling voor korting op branche-eigen producten af. Deze dient geen maatschappelijk doel meer en kan ook in de vrije ruimte vergoed worden;  
  3. Verduidelijk de voorwaarden van de vrijstelling voor inschrijving in het beroepsregister en pas de doelstelling aan naar “de kosten voor een beroepsregister niet meer ten laste van de vrije ruimte te laten komen om zo werknemers waarbij inschrijving in het beroepsregister een vereiste is niet te benadelen”;  
  4. Overweeg een gerichte vrijstelling voor beroepskosten zoals bestuurdersaansprakelijkheidsverzekeringen in te voeren en definieer beroepskosten duidelijk;  
  5. Schaf de diensttijdvrijstelling in artikel 11 af;  
  6. Geef in het Handboek Loonheffingen een aantal voorbeelden over hoe aanwijzen geregeld kan worden om werkgevers meer juridische houvast te geven;  
  7. Pas inflatie-indexatie toe op de doelmatigheidsgrens van 2.400 euro in het gebruikelijkheidscriterium. Door geen rekening met inflatie te houden is deze grens gaandeweg strenger geworden. Daar lijkt geen aanleiding toe te bestaan;  
  8. Sta samenloop van de reiskostenvergoeding en thuiswerkvergoeding toe;  
  9. Verhoog de maximale thuiswerkvergoeding van 2,40 euro naar 2,45 om aan te sluiten bij de inschatting van werkelijke kosten door het Nibud;  
  10. Wees zeer terughoudend in het gebruik van de WKR voor het bereiken van aanvullende beleidsdoelstellingen;  
  11. Onderbouw het eindheffingstarief duidelijker en pas dit indien nodig aan om de actuele gemiddelde marginale druk te weerspiegelen;  
  12. Verhoog de bekendheid met de WKR via verbeterde informatieverstrekking (bijv. via één centraal en duidelijk vindbaar platform met visuele stroomschema’s en praktische hulpmiddelen). 

Het onderzoek
De werkkostenregeling (WKR) regelt primair de loonheffingen over bepaalde vergoedingen, verstrekkingen en terbeschikkingstellingen die werkgevers toekennen aan werknemers.  

Het ministerie van Financiën heeft aan SEO Economisch Onderzoek gevraagd de WKR te evalueren. Onderdelen van deze evaluatie zijn de WKR, de vrije ruimte, niet tot het loonbegrip behorende voordelen, vrijstellingen op grond van artikel 11 van de Wet op de loonbelasting 1964, gerichte vrijstellingen, waarderingsforfaits en nihilwaarderingen. Deze evaluatie ziet op de doeltreffendheid en doelmatigheid van deze onderdelen. Daarnaast onderzoeken wij verschillende beleidsopties. 

Methode
Het onderzoek is gebaseerd op deskresearch, interviews met experts, stakeholders, softwareleveranciers, een internationale vergelijking en een enquête onder bedrijven. Hiermee is inzicht verkregen in de werking van de werkkostenregeling in de praktijk. 

Lees hier de Kamerbrief van het ministerie van Financiën over dit onderzoek.