Naar een positief gezond Almere; Beleidstheorie en businesscase transformatieplan

De toename van de vraag naar zorg en het gebrek aan zorgpersoneel zetten de toegankelijk van de zorg in Almere onder druk. De bevolking groeit hier harder dan elders in het land en er is sprake van een dubbele vergrijzing.

Het Transformatieplan ‘Positief Gezond Almere’ (PGA) is het antwoord van de zorg- en welzijnsorganisaties in Almere en de gemeente op deze uitdaging. Dit rapport beschrijft de beleidstheorie achter het plan. Dit maakt inzichtelijk hoe het plan bijdraagt aan de doelen van het Integraal Zorgakkoord (IZA). Voor een aantal projecten binnen het plan bevat het rapport een businesscase. Zorgverzekeraars kunnen deze informatie gebruiken om te beoordelen of het plan voldoet aan de voorwaarden voor toekenning van IZA-transformatiegelden.

De vijf pijlers waaruit het plan is opgebouwd hangen met elkaar samen
Het Transformatieplan PGA bestaat uit vijf samenhangende pijlers, die impact hebben op de druk op verschillende onderdelen van de zorgketen. Onderstaande tabel laat zien welke projecten binnen deze pijlers dat doen door veerkracht, gezondheid en zelfredzaamheid van de inwoners van Almere te vergroten, of door het aanbod van zorg en ondersteuning passend te maken. Pijler 1 zet in op betere samenwerking tussen informele zorg, sociaal en medisch domein. Pijler 2 zet breed in op Positieve Gezondheid. De kern hiervan is minder nadruk op ziekte en meer op gezondheid. Pijler 3 ontlast de ziekenhuiszorg door onderdelen hiervan dichter bij huis te brengen. Pijler 4 beoogt een betere doorstroom in de keten en het netwerk.

De verschillende pijlers beperken in samenhang de druk op de zorg in Almere. Pijler 3 en 4 zien vooral op het beperken van de druk op de ziekenhuiszorg. Dit kan alleen als Pijler 1 en 2 erin slagen om de druk op de eerste lijn te verminderen. De inzet op Positieve Gezondheid in Pijler 2 vormt een tegenwicht voor de extra druk op het sociaal domein die door projecten in Pijler 1 ontstaat. Om deze verschuiving binnen de zorgketen mogelijk te maken vraagt het transformatieplan wel meer van mantelzorgers. Pijler 5 faciliteert de projecten in de andere pijlers door te zorgen voor de beschikbaarheid van gezondheidsgegevens voor zorgverleners.

Vijf projecten uit het plan leveren structurele besparingen van drie à vier miljoen euro
De projecten Welzijn op Recept, Monitoring@home, Palliatieve zorg dichterbij huis, RTP Almere en Gezamenlijke ouderenafdelingen leveren opgeteld structurele netto besparingen op zorguitgaven op van drie à vier miljoen euro per jaar. De structurele besparing op ziekenhuiszorg bedraagt vier tot zeven miljoen euro, hier staan extra uitgaven in de eerste lijn en het sociaal domein tegenover. Deze besparing vertaalt zich waarschijnlijk vooral in betere toegankelijkheid. Het is aannemelijk dat er onder de 17 projecten waaruit het plan is opgebouwd meer zijn die besparingen opleveren en bijdragen aan het verplaatsen van zorg binnen de keten om de toegankelijkheid te borgen, maar cijfers en literatuur om dit te kwantificeren ontbreken.