Kunde, kosten en keuzes; Evaluatie 30%-regeling, extraterritoriale kostenregeling & partiële buitenlandse belastingplicht 2016-2022

Resultaten
De 30%-regeling trekt kennismigranten aan. Buitenlandse werknemers maken extra kosten om in tijdelijk in Nederland te kunnen werken, bijvoorbeeld voor huisvesting. De 30%-regeling voorkomt dat een vergoeding voor deze kosten wordt belast als loon. Voor de meeste kennismigranten is het fiscale voordeel groter dan de gemaakte kosten. Zo heeft de 30%-regeling een stimulerende werking en dat maakt Nederland een aantrekkelijk land voor deze kennismigranten. Het aantrekken van kennismigranten bevordert ook het vestigingsklimaat.  

De partiële buitenlandse belastingplicht is een keuzeregeling voor 30%-gebruikers, waarmee het box 3 en box 2-vermogen in het land van herkomst wordt belast. Een kwart van de 30%-gebruikers maakt ook gebruik van de partiële buitenlandse belastingplicht. De regeling is niet doeltreffend in het aantrekken van vermogende kennismigranten, omdat het fiscale voordeel van de 30%-regeling hoog genoeg is dat een aanvullende heffing in box 2 of box 3 voor de meeste belastingplichtigen geen fiscale belemmering is om in Nederland te komen werken.  

De extraterritoriale kostenregeling (ETK-regeling) vergoedt werkelijk gemaakte kosten voor buitenlandse werknemers. De ETK-regeling wordt vooral toegepast in de uitzendsector en de landbouw. Het overgrote deel van de ETK-gebruikers komt uit Midden- en Oost-Europa en heeft een loon tot 140 procent van het wettelijk minimumloon. De ETK-regeling is deels doeltreffend door niet-gebruik. Het niet-gebruik volgt vooral uit de hoge administratieve lasten voor het vergoeden van reiskosten en huurlasten in het geval dat de werkgever niet de huisvesting organiseert.  

Het onderzoek
De Tweede Kamer heeft vervolgens een motie aangenomen om de evaluatie van de 30%-regeling zo snel mogelijk vervroegd te laten uitvoeren. De achtergrond hiervan is dat bij de behandeling van het Belastingplan 2024 in de Tweede Kamer er twee amendementen zijn aangenomen. Het eerste amendement van het lid Omtzigt c.s. regelt voor inkomende werknemers een stapsgewijze versobering van de 30%-regeling met 10 procentpunt per 20 maanden vanaf 1 januari 2024, met overgangsrecht. Het tweede amendement van het lid Grinwis c.s. regelt een afschaffing van de keuzeregeling per 2025, met overgangsrecht. 

Methode
Voor dit rapport heeft SEO verschillende onderzoeksmethoden gebruikt. Er zijn enquêtes uitgezet onder werkgevers en werknemers over de drie regelingen. Er is onder gebruikers van de 30%-regeling een keuze-experiment uitgevoerd om het relatieve belang van de 30%-regeling binnen de migratiebeslissing in kaart te brengen. Met CBS Microdata en een bestand van de Belastingdienst is het gebruik van de 30%-regeling in kaart gebracht. Met een difference-in-differences analyse is het effect van de looptijdverkorting van de 30%-regeling van 8 naar 5 jaar in 2019 onderzocht. De hieruit volgende elasticiteit is gebruikt om de doeltreffendheid van de 30%-regeling te beoordelen. Tot slot zijn er 36 interviews uitgevoerd met brancheverenigingen, werkgevers, werknemers en experts. 

Lees hier de Kamerbrief van het ministerie van Financiën over dit onderzoek.