Internationale crisismaatregelen tijdens de pandemie

In opdracht van het ministerie van Financiën heeft SEO beoordeeld of de steunmaatregelen van internationale financiële instellingen (IFIs) en Europese instellingen tijdens de COVID-crisis effectief zijn geweest.  Specifiek betreft het dertien instrumenten van de EU, het Internationaal Monetair Fonds (IMF), de Wereldbank Groep (WBG), de European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) en de Asian Infrastructure Investment Bank (AIIB), zie onderstaande Tabel 1. De Nederlandse overheid is vertegenwoordigd in en draagt bij aan de financiering van deze instellingen, al is in veel gevallen sprake van leningen die worden terugbetaald. 

Aanpak
De maatregelen zijn op drie aspecten beoordeeld, namelijk:

• was de inzet van de maatregel te verantwoorden, gezien het te verwachten resultaat?
• was de maatregel achteraf doeltreffend in het verminderen van de negatieve effecten van de COVID-crisis?
• was de maatregel additioneel ten opzichte van andere middelen die beschikbaar waren?

Belangrijkst bevindingen:

• De internationale instellingen zijn erin geslaagd om snel financiering beschikbaar te stellen.
• Deze instellingen hebben duidelijk bijgedragen aan het ondersteunen van de reële economie en de sociale zekerheid, al bleek het lastig om nieuwe partijen te bereiken.
• Voor de ondersteuning van gezondheidszorg was vooral de WBG belangrijk.
• De bijdrage van de onderzochte instrumenten aan de financiële stabiliteit was positief, maar beperkt, zeker tegen de achtergrond van de forse, succesvolle ingrepen van centrale banken.
• Al met al was de inzet van de onderzochte instrumenten door IFIs en Europese instellingen doeltreffend.

Lessen
Op basis van de bevindingen trekt de evaluatie een aantal lessen. Deze betreffen onder meer de wenselijkheid van een getrapte inzet van middelen van breed naar gericht, het belang van bestaande