Doorstroomprogramma’s vmbo-mbo/havo. Evaluatie subsidies Actieplan Gelijke Kansen.

Resultaten
Vormgeving doorstroomprogramma’s vmbo-havo/vmbo
Het aanbod aan doorstroomprogramma’s is divers. Bij de overstap van vmbo naar havo staat het bijspijkeren op vakinhoud centraal, bij de overstap van vmbo naar mbo het bewust kiezen van een vervolgopleiding. Scholen zijn enthousiast en gaan graag door met hun doorstroomprogramma.

Doelgroep van de doorstroomprogramma’s vmbo-havo/vmbo
Voor de subsidieregeling komen in principe alle vmbo-leerlingen die extra hulp nodig bij de overstap naar het vervolgonderwijs hebben in aanmerking, maar het beleidskader richt zich in het bijzonder op vmbo-leerlingen in een kwetsbare positie. Hiermee worden leerlingen bedoeld die vanuit hun omgeving minder vanzelfsprekend hulpbronnen vanuit economisch, sociaal en cultureel perspectief tot hun beschikking hebben (gehad). Opvallend is dat scholen voor deelname aan de programma’s breder kijken dan specifiek de groep kwetsbare leerlingen die van huis uit minder meekrijgen.

Opbrengsten van de doorstroomprogramma’s vmbo-havo/vmbo
Leerlingen zijn positief over de doorstroomprogramma’s. Het deel dat aangeeft dat het programma hen helpt bij de overstap is doorgaans groter dan het deel dat aangeeft dat het niet helpt. Bovendien zijn er aanwijzingen dat sommige activiteiten leerlingen vooruithelpen op specifieke aspecten als studie- en beroepsoriëntatie.

Werkzame factoren doorstroomprogramma’s vmbo-havo/mbo
Op basis van interviews zijn verschillende werkzame factoren geïdentificeerd. Dit betreffen enthousiasme en brede betrokkenheid, goede samenwerking onderling en gedeelde verantwoordelijkheid en continuïteit.

Het onderzoek
In het kader van het Actieplan Gelijke Kansen heeft het ministerie van OCW in 2017 een subsidieregeling ontworpen om vmbo-scholen te stimuleren doorstroomprogramma’s aan te bieden en daarmee de overgang naar het vervolgonderwijs te vergemakkelijken. In de regeling is opgenomen dat de doorstroomprogramma’s gemonitord en geëvalueerd worden. In dit meerjarige onderzoek, dat liep van 2018-2023, was het doel een antwoord te geven op de volgende onderzoeksvragen:

1. Op welke wijzen geven de onderwijsinstellingen de doorstroomprogramma’s vorm?
2. Op welke doelgroep richten de doorstroomprogramma’s zich?
3. Wat leveren de doorstroomprogramma’s op?
4. Wat zijn de werkzame factoren van de doorstroomprogramma’s?

Gebruikte methode
Het onderzoek bestaat uit een implementatiemonitor, een effectevaluatie en een verklarende evaluatie. Dit betreft een ‘mixed-methods’ benadering met een combinatie van enquêtes onder de deelnemende scholen en leerlingen, interviews en focusgroepen met betrokkenen bij de doorstroomprogramma’s en aanvullende analyses op leerlingniveau door koppeling met CBS-gegevens.