Betekenis van de transferpassagiers op Schiphol

Resultaten
Aan de hand van vier gedefinieerde scenario’s tont dit onderzoek aan dat het wegvallen van de transferpassagiers op Schiphol gevolgen heeft voor de internationale bereikbaarheid van Nederland. Het staken van alle activiteiten van de hubcarrier is één van de scenario’s en leidt tot een halvering in het aanbod van vluchten, de connectiviteit en netwerkkwaliteit. Hetzelfde is te zien bij het wegvallen van de transferpassagiers in het lokale vraag scenario. Als de hubcarrier haar bedrijfsmodel verandert en geen transferproduct op Schiphol meer aanbiedt, daalt het aanbod aan vluchten en bestemmingen en daarmee ook de connectiviteit en netwerkkwaliteit voor de in Nederland vertrekkende of aankomende herkomst-bestemmingspassagiers. In de tussenliggende scenario’s waarin de activiteiten van de hubcarrier deels worden gestaakt, zijn er evenredige of enigszins grotere dan evenredige effecten op het aanbod, het aantal bestemmingen, de netwerkkwaliteit en connectiviteit. Als bestemmingen niet langer direct verbonden zijn, neemt de gemiddelde reistijd toe doordat een overstap noodzakelijk is. Het verschil in reistijd ligt voor niet-Europese bestemmingen tussen de drie à vijf uur.

Het onderzoek
Schiphol is een hubluchthaven. Via vier scenario’s brengt dit onderzoek de betekenis van de transferpassagiers voor de internationale bereikbaarheid van Nederland in kaart. De vier scenario’s vormen elk een hypothetische situatie waarbij de netwerkmaatschappij op Schiphol haar activiteiten in meer of mindere mate reduceert. Het is belangrijk om de betekenis van de transferpassagiers van Schiphol en de rol van Air France-KLM voor de internationale verbondenheid van Nederland in kaart te brengen en te duiden. In 2015 heeft SEO Economisch Onderzoek dit gedaan in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, het huidige rapport borduurt op dit onderzoek voort door de toen gedefinieerde scenario’s door te rekenen aan de hand van recente vraag- en aanboddata van Schiphol en aannames te herijken op basis van de recente data. Op deze wijze ontstaat een actueel kwantitatief beeld van de betekenis (waarde) van de transferpassagier, en daarmee het hubmodel, op Schiphool voor de internationale bereikbaarheid en verbondenheid van Nederland.

Gebruikte methoden
We gebruiken een beslismodel waarbij de hubcarrier, haar partners en andere luchtvaartmaatschappijen hun strategische keuzes over het aanbod baseren op de bezettingsgraad op individuele routes. De aanpak van het onderzoek volgt in grote lijnen een eerder SEO-onderzoek: SEO (2015). De impact van wegvallende transferpassagiers in de verschillende scenario’s op de bezettingsgraad van aansluitende routes voor de hubcarrier en haar partners staat centraal. Als de bezettingsgraad onder de drempelwaarde komt, kunnen luchtvaartmaatschappijen hun prijzen en frequenties verlagen of eventueel zelfs de hele route staken. Dit aanpassingsproces gaat door totdat er een nieuw evenwicht is waarin geen van de routes een bezettingsgraad lager dan de drempelwaarde heeft. Een initiële verandering kan via deze manier resulteren in een grotere afname van het aanbod en daarmee van de netwerkkwaliteit en bereikbaarheid. Hierbij houden we er rekening mee dat andere luchtvaartmaatschappijen het weggevallen aanbod kunnen opvullen. De vier hypothetische scenario’s zijn gelijk aan de scenario’s in SEO (2015) en zijn niet gerelateerd aan beleidskeuzes die de overheid kan maken.