De maatschappelijke bijdrage van familiebedrijven in beeld

Het onderzoek
Familiebedrijven denken in generaties en streven naar continuïteit. De focus ligt op het langetermijnperspectief van investeringen, financiële stabiliteit, stabiele werkgelegenheid en efficiënte besluitvorming. Familiebedrijven benoemen in hun missie en visie daarom vaak een duidelijk langetermijndoel, ondersteunen (lokale) maatschappelijke organisaties en herinvesteren behaalde resultaten in de onderneming. Financiële stabiliteit en voorzichtigheid, waar het gaat om vreemd vermogen en schulden, verhogen de kans om economische crises te doorstaan. Internationaal kwantitatief wetenschappelijk onderzoek bevestigt het kwalitatieve beeld dat bestaat en voegt daar de omvang van de bijdrage aan de samenleving aan toe. Kwantitatief onderzoek naar familiebedrijven in Nederland is beperkt. De belangrijkste reden is dat pas recent familiebedrijven in CBS-gegevens te identificeren zijn. Uit deze nieuwe data komen kwantitatieve inzichten naar voren die het internationale beeld bevestigen. Voor een volledig beeld van het ecosysteem van bedrijven waar familiebedrijven onderdeel van zijn, is nader onderzoek gewenst. In dit onderzoek brengen we de bijdrage van familiebedrijven in Nederland in beeld.

Resultaten
Familiebedrijven spelen een belangrijke rol in het bevorderen van macro-economische stabiliteit, waarbij ze een dempend effect hebben op economische schommelingen. Vanwege hun specifieke structuur en governance zijn familiebedrijven wendbaarder en kunnen ze sneller bijsturen. Dit resulteert in lagere maatschappelijke kosten tijdens crisistijden, zoals minder ontslagen, minder beroep op overheidsregelingen en minder faillissementen. Het streven naar continuïteit, dat voortkomt uit diepe betrokkenheid van de familie bij het bedrijf en de gemeenschap, leidt tot keuzes gericht op langetermijndoelen in plaats van louter winstmaximalisatie, wat de baanzekerheid van werknemers bevordert. Familiebedrijven zijn vaak gevestigd in regio’s met sterke onderlinge verbondenheid, waar ze bijdragen aan goede doelen en lokale initiatieven sponsoren. Ze hanteren een financieel conservatief beleid met een focus op langetermijnoriëntatie, wat resulteert in hoge solvabiliteit en liquiditeit. Hoewel familiebedrijven arbeidsintensiever zijn, wat de productiviteit per werknemer verlaagt, dragen ze bij aan stabiele werkgelegenheid.

Bedrijfsopvolgingsregelingen, zoals in EU-landen, ondersteunen de continuïteit van familiebedrijven effectief. In Nederland zijn er maatregelen genomen om deze regelingen doelmatiger te maken, maar de aanpassing plaatst ons land onder het Europees gemiddelde. Een ongelijker speelveld kan leiden tot minder belastingopbrengsten en verminderde maatschappelijke baten.

Methodes
Het onderzoek is gebaseerd op wetenschappelijke literatuur, interviews met experts, een enquête onder een aantal familiebedrijven en econometrische analyse op gegevens op bedrijfsniveau van het CBS om de economische effecten en bijdrages te meten.